انواع ورق فولادی + روش تولید و کاربرد آن

به طور کلی ورق فولادی با فرایند نورد ساخته می شود. در فرآیند نورد، شمش فولادی ذوب شده از میان غلتک های تعبیه شده عبور داده می شود. اینکار تا آنجا ادامه پیدا می کند که ورق تولید شده به ضخامت مورد نظر در بیاید.
درمقاله پیش رو قصد داریم به طور مفصل به توضیح انواع ورق فولادی، شیوه تولید و کاربرد آن بپردازیم. با ما همراه باشید.

معرفی ورق سیاه

ورق سیاه یکی از پر استفاده ترین ورق های فولادی است. اگرچه که این ورق با نام سیاه در بازار معرفی شده است اما رنگ آن سیاه نیست. دلیل نامگذاری این ورق، به خاطر سطح کدر آن است.

فرایند تولید ورق سیاه

تولید این ورق به شیوه نورد گرم است. در این روش شمش را تا حدی حرارت می دهند که به شکل خمیری دربیاید. پس از آن در مرحله نورد با عبور از غلتک ها کم کم شکل صاف و پهنی به خود می گیرد و شبیه به یک مستطیل طویل می شود.
مرحله نورد و عبور ورق از بین غلتک ها به طور مکرر تکرار می شود تا حدی که فاصله غلتک ها کم شده، ورق مورد نظر در ضخامت مناسب آماده شود.

موارد مصرف ورق سیاه

• صنعت کشتی سازی
• صنعت ماشین سازی
• تولید انواع پروفیل
• تولید لوله درزدار
• تانکرسازی

معرفی ورق روغنی

علت نامگذاری ورق روغنی به خاطر سطح صیقلی و یکدست آن است. و نام آن دلیلی بر چرب بودن سطحش نیست. برای تولید ورق روغنی از فرایند نورد سرد استفاده می شود. به همین دلیل سطح صیقلی و صاف پیدا می کند.
علت ساخت این ورق تهیه ورق های با کیفیت بالا و ضخامت کم است.

فرایند تولید ورق روغنی

برای تولید این ورق، محصول خارج شده از نورد گرم را خنک می کنند و پس از اسیدشویی، محصول را روغن کاری کرده و دوباره کلاف پیچ می کنند. سپس کلاف را به مرحله نورد می فرستند و نورد سرد ورق شروع می شود.

همانطور که گفتیم فرایند تولید ورق روغنی با نورد سرد انجام می شود. به همین دلیل ورق روغنی را در دمای محیط نورد و از غلتک ها عبور می دهند. این مرحله تا زمانی که ورق به ضخامت قابل قبول برسد تکرار می شود.

بعد از تولید ورق به منظور رفع ایرادات احتمالی یک سری اقدامات اصلاحی روی ورق انجام می شود. به عنوان مثال در مرحله آخر برای کاهش موج ورق، یا بریدن لبه های اضافه، اقداماتی صورت می گیرد و در نهایت برای مقابله با زنگ زدن ورق آن را روغن کاری می کنند.

موارد مصرف ورق روغنی

• ساخت لوله
• ساخت لوازم خانگی مانند یخچال و گاز
• مصرف برای تولید ورق گالوانیزه

معرفی ورق اسیدشویی

ورق اسیدشویی یکی دیگر از ورق های تولیدی موجود در بازار است. علت استفاده از فرایند اسیدشویی این است که بعد از تولید ورق در فرایند نورد گرم، چون درجه حرارت ورق زیاد است، به طور پیوسته به آن آب می پاشند تا دما کاهش یابد. با اینکار لایه رویی ورق اکسیده می شود. برای حذف زنگ زدگی و پوسته های اضافی ورق، از اسیدشویی استفاده می شود.

فرایند تولید ورق اسیدشویی

شیوه انجام کار به این صورت است که ورق را در دستگاه مورد نظر قرار داده و به مرحله اسیدشویی می فرستند. در این مرحله ورق را از دیگ اسید رد می کنند و بعد از حذف ناخالصی ها، ورق دوباره جمع می شود.

موارد مصرف ورق اسیدشویی

• صنعت ماشین سازی
• صنعت ساخت کشتی
• تولید ورق روغنی
• ساخت لوله مانند گاز و نفت

معرفی ورق گالوانیزه

همانطور که می دانیم مهمترین عامل نابودی آهن آلات، زنگ زدگی و خوردگی است. به دلیل اهمیت این موضوع، صنعتگران پیوسته به دنبال راهی برای حفاظت از آهن آلات بوده اند.

روش های زیادی برای ضد زنگ کردن آهن آلات وجود دارد. اما یکی از بهترین و به صرفه ترین آن، گالوانیزه کردن آهن آلات، بخصوص انواع ورق می باشد.

فرایند گالوانیزه کردن ورق

شیوه گالوانیزه کردن ورق به این صورت است که ورق های روغنی که در ابتدای مقاله به توضیح آن پرداخته شد، در حمامی از روی مذاب شناور می کنند. تا یک لایه از روی سطح ورق را بپوشاند.
فرایند گالوانیزه کردن ورق، مقاومت فلز را در برابر عوامل خورنده و زنگ زدگی و آسیب های ناشی از خراش خوردگی در سطح بسیار زیادی افزایش می دهد.

موارد مصرف ورق گالوانیزه

• استفاده برای تولید لوله آب
• صنعت ساخت و ساز و بخصوص سقف سوله
• تولید کابینت و مخزن حمل آب

معرفی ورق رنگی

ورق رنگی همان ورق گالوانیزه رنگ شده است. طیف رنگی این ورق زیاد است و با توجه به علایق مشتریان در رنگ های مختلفی تولید می شود.

فرایند تولید ورق رنگی

برای تولید ورق رنگی در آغاز کار کویل گالوانیزه را به مرحله آماده سازی می فرستند تا ناخالصی ها و چربی های ورق از آن حذف شود. سپس با عبور دادن ورق از غلتک های مورد نظر موج ورق را گرفته و آن را به صورت یکدست و صاف در می آورند. و به شستشوی ورق می پردازند.

در مرحله بعد ورق را وارد فرایند رنگ آمیزی می کنند. برای اینکار به وسیله رنگ پایه پلیمر، دو طرف ورق را پوشش می دهند و به کوره پخت می فرستند.

بعد از رنگ آمیزی اولیه و سرد شدن ورق به کمک غلتک های تعبیه شده در بالا و پایین، هر دو طرف ورق رنگ می شود. و مجددا ورق را در کوره پخت قرار می دهند.

موارد مصرف ورق رنگی

• صنعت ساخت و ساز و ساخت انواع سقف ها
• صنعت لوازم خانگی
• ماشین سازی
• ساخت آلاچیق

معرفی ورق آجدار

اگر بر لایه رویی ورق برجستگی و ناهمواری ایجاد کنند، ورق آجدار به دست می آید. در حالت عادی سطح ورق صاف و یکنواخت است. و طبیعی است که اگر جسمی بر آن قرار دهند به سادگی حرکت کرده و لیز می خورد. برای جلوگیری از این حرکت و لیز خوردگی، برجستگی هایی بر سطح ورق ایجاد می کنند.

فرایند آج زنی ورق آجدار

برای تولید ورق آجدار می توان از انواع ورق ها، مانند ورق سیاه و روغنی استفاده کرد. انتخاب ورق بستگی به موارد مصرف آن خواهد داشت.
نحوه آج زنی به این شکل است که ورق را به دستگاه آج زنی می فرستند، با گذر ورق از غلتک های تعبیه شده در دستگاه، اشکال و ناهمواری های مورد نظر بر روی ورق شکل می گیرد. طرح های آج زنی ورق، دارای تنوع زیادی است.

موارد مصرف ورق آجدار

• ایجاد آج بر کف پله و پل عبور رهگذران
• استفاده در کف عرشه کشتی
• استفاده برای کف اتاق ماشین های سنگین

جمع بندی

ورق های فولادی انواع مختلفی دارند که هر کدام با توجه به ویژگی های خاص خود در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. انواع ورق فولادی عبارتند از: ورق سیاه، ورق روغنی، ورق اسیدشویی، ورق گالوانیزه، ورق رنگی و آجدار. در این مقاله درباره هر کدام از انواع ورق ها و روش تولید آن ها اطلاعات مفیدی بیان شده است. ورق سیاه به عنوان پایه و مواد اولیه همه ورق های فولادی بکار می رود و با فرایند نورد گرم شمش های فولادی تولید می شود.

سوالات متداول