امروزه از انواع محصولات فولادی در صنایع مختلف به وفور استفاده می‌شود. با دقت به محیط پیرامون خود، اهمیت استفاده از آهن‌آلات در زندگی بشر را به وضوح مشاهده خواهید کرد.
از محصولات فولادی در کلیه ساختمان‌ها، خودروها، کشتی‌ها و هواپیماها گرفته تا وسایل کوچک مورد استفاده در منازل مانند یخچال، لباسشویی و غیره بهره گرفته شده است.
خاصیت بازیافت فلزات، مواد اولیه فراوان (سنگ آهن و قراضه آهن)، هزینه پایین تولید و خواص منحصر به فرد، از دلایل مصرف زیاد انواع محصولات فولادی یا مقاطع فولادی در صنایع مختلف است. در این مقاله به معرفی بیشتر انواع محصولات فولادی خواهیم پرداخت.
محصولات فلزی
امروزه محصولات فولادی از جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف برخوردارند. از قوطی‌های فلزی کنسرو گرفته تا صنایع مختلف پتروشیمی، پالایشگاهی و ماشین آلات سنگین و صنعتی، همه و همه از محصولات فلزی به فور استفاده کرده‌اند. به طور کلی به کلیه محصولاتی که از فلزهای مختلف ساخته می‌شوند، محصولات فلزی می‌گویند.
فولاد یکی از فلزهایی است که امروزه کاربرد گسترده‌ای در تولید محصولات فولادی مختلف دارد. در ادامه به بررسی انواع محصولات فولادی یا مقاطع فولادی خواهیم پرداخت.
تعریف مقاطع فولادی
لغت فولاد به آلیاژهایی اطلاق می‌شود که عنصر اصلی آن‌ها از آهن تشکیل شده است. اصلی‌ترین ماده آلیاژی فولاد کربن است که در آلیاژهای مختلف میزان آن متغییر می‌باشد.
معادل انگلیسی مقاطع فولادی، steel sections می‌باشد. در واقع به کلیه محصولات ساخته شده از فولاد، محصولات فولادی می‌گویند؛ اما مقاطع فولادی در واقع فقط منحصر به محصولات ساخته شده در کارخانه‌های فولادی مانند تیرآهن، میلگرد، ورق، پروفیل، نبشی ناودانی و غیره است.
با استفاده از فولاد، آهن و آلیاژهای مورد استفاده در آن، انواع مقاطع فولادی یا انواع محصولات فولادی را تولید می‌کنند. کشف آهن و تولید محصولات فلزی متنوع عامل مهمی در پیشرفت و رفع نیاز بشریت به حساب می‌آید.
شاید برای شما هم جالب باشد که کلیه محصولات آهنی و یا خانواده محصولات ساخته شده از آلیاژ آهن در انگلیسی چه نامیده می‌شود؟ به طور کلی در انگلیسی به آهن آلات، iron and steel products گفته می‌شود.
انواع محصولات فولادی
محصولات فلزی در قالب طرح‌ها و شکل‌های مختلفی تولید می‌شوند. برای نمونه می‌توان به دسته‌بندی اصلی انواع محصولات فولادی اشاره کرد که شامل (قوطی و پروفیل، لوله، ورق، میلگرد، تیرآهن، محصولات مفتولی، نبشی، ناودانی و سپری) می‌باشند.
هر یک از این مقاطع زیرمجموعه‌ای از انواع محصولات فولادی را شامل می‌شوند که در مقالات پیشین سایت به صورت مجزا درباره هرکدام مطالب مفصلی ارائه شده است که با مراجعه به آن‌ها می‌توانید اطلاعاتی مفید دریافت نمایید.
میلگرد
میلگرد به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین انواع محصولات فولادی برای ساخت و ساز و فونداسیون سازه‌ها شناخته می‌شود. میلگردها برای بالا بردن میزان استحکام و مقاومت کششی بتن در اسکلت سازه‌ها کاربرد دارند.
انواع میلگرد
انواع میلگرد به طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:
- میلگرد آجدار
- میلگرد ساده
میلگردها به دو دسته میلگرد آجدار و میلگرد ساده دسته‌بندی می‌شوند.
میلگردی که دارای سطحی صاف و بدون برآمدگی باشد میلگرد ساده و در مقابل به میلگردی که بر سطح خود برآمدگی‌هایی در طرح‌های مختلف دارد، میلگرد آج دار می‌گویند.
کلیک کنید: میلگرد چیست + انواع میلگرد و 4 استاندارد آن
میلگردها با توجه به چهار استاندارد A1 ،A2 ،A3 ،A4 ساخته می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و معایب و مزایای خاص خود را دارند. دو استاندارد A3 و A4 مقاومت زیادی داشته و غالبا برای ساخت و ساز استفاده دارند. به جز میلگرد A1 سایر گریدها از نوع میلگرد آجدار هستند.
کارخانجات تولید کننده میلگرد
در کشور ما کارخانجات زیادی به تولید انواع میلگرد می‌پردازند که از کیفیت مطلوبی برخوردار بوده و علاوه بر رفع نیاز داخلی، محصولات خود را به سایر کشورها نیز ارسال می‌کنند. برای نمونه می‌توان به کارخانه ذوب آهن، میلگرد ظفر بناب، میلگرد شاهین بناب، میلگرد گلستان، میلگرد میانه، میلگرد فایکو و میلگرد زاگرس اشاره کرد.
تیرآهن
تیرآهن یکی دیگر از انواع محصولات فولادی پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز می‌باشد. تیرآهن نقش اصلی در افزایش مقاومت ساختمان‌ها و تحمل بار وارد شده از سمت ساختمان و انتقال آن به ستون‌ها و زمین را بر عهده دارد.
انواع تیرآهن بر اساس استاندارد
تیرآهن‌ها بر اساس استاندارد و شکل ظاهری به 4 گروه زیر تقسیم می‌شوند:
- تیرآهن IPE (استاندارد اروپا و ایران)
- تیرآهن INP (استاندارد چین و روسیه)
- تیرآهن IPB (بال پهن)
- تیرآهن لانه زنبوری CPE
تیرآهن نیز مانند سایر محصولات از استانداردهای ملی و جهانی پیروی کرده و مطابق با استاندارد کشورهای ایران، چین و روسیه تولید می‌شود.
مدل دیگری از انواع تیرآهن وجود دارد که به دلیل شش ضلعی‌هایی که در بین جان‌های آن ایجاد شده، با نام تیرآهن لانه زنبوری شناخته می‌شود و غالبا به منظور کاهش وزن سازه مصرف دارد.
به هنگام خرید تیرآهن باید به شرکت تولید کننده توجه کنید؛ زیرا در ایران کارخانجات زیادی به تولید تیرآهن می‌پردازند که هر کدام با توجه به آلیاژهای مصرفی مختلف، انواع محصولات فولادی خود را با کیفیت و قیمت‌های متفاوتی ارائه می‌کنند.
ورق فولادی
ورق آهنی در انواع رول، شیت و برش خورده، در ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شود. فرآیند تولید ورق‌های فولادی به دو شکل نورد گرم و نورد سرد می‌باشد.
در تولید انواع مختلف ورق‌های فولادی معمولا روش‌های تولید در مراحل اولیه یکسان است، با این تفاوت که برای تولید بعضی از آن‌ها فعالیت‌های بیشتری بر روی ورق انجام می‌شود.
به عنوان مثال پایه اولیه انواع ورق‌های فولادی ورق سیاه است که با استفاده از نورد گرم شمش فولادی تولید می‌شود. در ادامه برای تولید سایر ورق‌ها بخش‌های بیشتری به فرآیند تولید اضافه می‌گردد. همچنین ورق‌های روغنی پایه تولید ورق گالوانیزه و ورق رنگی می‌باشند.
انواع ورق فولادی
انواع ورق‌های فولادی شامل موارد زیر می‌شود:
- ورق گرم ( ورق سیاه )
- ورق سرد ( ورق روغنی )
- ورق اسیدشویی
- ورق گالوانیزه
- ورق رنگی
- ورق پانچ شده
- ورق استیل
ورق‌های تولیدی در کارخانجات ایران از کیفیت بالایی برخوردار هستند که برای نمونه می‌توان به کارخانه فولاد مبارکه اصفهان و فولاد اکسین خوزستان اشاره کرد.
پالت فلزی
یکی از مقاطع فولادی که محصول ورق می‌باشد، پالت‌های فلزی هستند. پالت‌ها در 2 نوع تخت و دیواره‌دار تولید می‌شوند و جابجایی اجسام سنگین را آسان می‌سازند. علاوه بر آن، به بهینه‌سازی فضای انبارها، کمک ویژه‌ای می‌کنند.
لوله فولادی
لوله یک مقطع توخالی و گرد است که در جنس‌های مختلف مانند فولاد، آلومینیوم، استیل و غیره در مدل‌های مختلف درزدار و بدون درز تولید می‌شود.
پرکاربردترین انواع لوله‌ها، لوله های فولادی هستند که در صنایع مختلف مانند نفت، گاز و پتروشیمی برای انتقال مواد استفاده می‌شوند.
از ویژگی‌های لوله فولادی می‌توان به مقاومت بالا در برابر فشار، استحکام در برابر خوردگی و زنگ زدگی و ایمنی آن‌ها اشاره کرد. لوله نیز مانند انواع محصولات فولادی تنوع زیادی داشته و با توجه به ویژگی‌های خود در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع لوله فولادی
انواع لوله‌های فولادی در دسته‌بندی زیر قرار می‌گیرند:
- لوله صنعتی
- لوله مانسیمان
- لوله داربستی
- لوله مبلی و …
قوطی پروفیل
به طور کلی، پروفیل‌ها در دو دسته پروفیل‌های باز و بسته تقسیم‌بندی می‌شوند. به پروفیل‌های که به شکل جعبه‌ای و چهارگوش هستند، قوطی گفته می‌شود.
مقاطعی مانند تیرآهن، نبشی، پروفیل زد، پروفیل سی، پروفیل فرانسوی و غیره با توجه به شکل ظاهریشان در گروه پروفیل‌های باز قرار دارند و محصولاتی مانند لوله و قوطی به دلیل بسته بودن سطح مقطع خود، در گروه پروفیل‌های بسته جای می‌گیرند.
قوطی پروفیل‌ها در طرح‌های مختلفی تولید می‌شوند. از مقاطع کوچک‌تر برای تولید محصولاتی مانند نرده و از مقاطع بزرگ‌تر که با نام ستونی شناخته می‌شوند، برای تولید ستون‌های سازه‌ها و اسکلت فلزی استفاده می‌کنند.
پروفیل‌ها با توجه به ویژگی‌های مختلف دسته‌بندی‌های زیادی دارند برای نمونه می‌توان به انواع پروفیل با توجه به شکل ظاهری اشاره نمود.
نبشی، ناودانی و سپری
شکل ظاهری نبشی مانند حرف L انگلیسی و ناودانی مانند حرف‌های U و C می‌باشد. این مقاطع در گروه پروفیل‌های سبک قرار می‌گیرند و با دو شیوه نورد گرم و نورد سرد تولید می‌گردند. نبشی و ناودانی در مدل‌های ساختمانی و صنعتی و در اندازه و جنس‌های گوناگونی ساخته می‌شوند.
انواع نبشی و ناودانی بر اساس روش تولید
تنوع این مقاطع شامل موارد زیر می‌شود:
- پرسی
- فابریک
در نوع پرسی با استفاده از دستگاه‌های پرس و شکل‌دهی به ورق‌های فولادی به تولید این مقاطع فولادی می‌پردازند و در نوع فابریک این مقاطع با نورد شمش‌های فولادی و به صورت مستقیم تولید می‌شوند.
باید توجه داشت که نبشی و ناودانی تولیدی به شیوه فابریک کیفیت و قیمت بیشتری در مقایسه با روش پرسی دارند.
نبشی و ناودانی در بخش‌های مختلف ساخت و ساز کاربرد زیادی دارند برای نمونه می‌توان به نمای ساختمان، خرک، تیر و ستون اشاره کرد.
شکل ظاهری نبشی به دو صورت لبه متقارن و لبه نامتقارن می‌باشد، همچنین ناودانی‌ها نیز در دو دسته لبه موازی و شیبدار قرار می‌گیرند.
سپری چیست؟
سپری که ظاهر آن شبیه به حرف T انگلیسی است یک جان و یک بال باریک و بلند دارد و با نام پروفیل T معروف است. روش تولید سپری نیز به دو صورت فابریک و پرسی می‌باشد. علاوه بر این گاهی اوقات نیز با از وسط نصف کردن تیرآهن، سپری تولید می‌کنند. از این مقطع در ساخت درب و پنجره و قسمت‌هایی از اسکلت ساختمان استفاده می‌شود.
خرپا چیست؟
خرپا سازه‌ای فلزی و یکی از انواع محصولات فولادی است و متشکل از انواع مختلفی از مقاطع فلزی می‌شود. این مقاطع به صورت مثلثی شکل در خرپا هستند و وظیفه توزیع مناسب وزن و تحمل نیروی وارده به سازه را بر عهده دارند.
محصولات مفتولی
محصولات مفتولی نیز همچون انواع محصولات فولادی تنوع طرح و موارد استفاده زیادی در صنایع دارند.
انواع توری
توری پرسی، توری مرغی، توری گابیون، فرنگی، مش، انواع سیم مفتولی و رابیتس.
هر کدام از موارد ذکر شده ویژگی‌ها و کاربرد فراوانی در صنایع دارند. برای نمونه سیم‌های مفتولی سیاه در صنعت ساخت و ساز کاربرد زیادی داشته و برای بستن آرماتور و ساخت فونداسیون یکی از عناصر مهم می‌باشند.
فلنج
فلنج یا بیرون بند نوعی صفحه دیسک و دارای سوراخ بر سطح است که به کمک دیگر قطعات همچون پیچ و مهره سبب اتصالات لوله، شیرآلات و قطعات ماشینی می‌شود. بسته به نوع کاربرد، از جنس‌های مختلفی همچون آهن، فولاد، مس و برنج تولید می‌شود.
در صورتی که برای اتصال دو لوله به یک‌دیگر، از روش جوشکاری استفاده شود، پس از مدتی، جداسازی آن غیرممکن خواهد بود و کل اتصالات نیاز به تعویض دارند، اما در صورتی که برای اتصال دو قطعه از فلنج استفاده کنند، به راحتی قابل باز شدن و جداسازی می‌باشند.
رایج ترین محصولات فولادی
از میان انواع محصولات فولادی مورد استفاده در صنایع گوناکون، نبشی، ناودانی، تیرآهن، ورق فولادی، لوله فولادی و قوطی پروفیل از جمله رایج‌ترین مقاطع فولادی در صنعت ساختمان سازی می‌باشند.
کاربرد محصولات فولادی
در یک دسته بندی انواع محصولات فولادی در دو دسته فولاد صنعتی و فولاد ساختمانی کاربرد دارند. مقاطع فلزی مانند تیرآهن، نبشی و ناودانی، میلگرد و … در مصارف ساختمانی بیشتر مصرف می‌شوند.
بسیاری از مقاطع فولادی نیز در دسته فولادهای صنعتی قرار گرفته و در صنایع مختلف مانند داروسازی، نفت و گاز، پل سازی، تولیدی و غیره استفاده دارند. برای نمونه می‌توان به فولادهای آلیاژی اشاره کرد.
نکات خرید محصولات فولادی
در هنگام خرید انواع محصولات فولادی لازم است که موارد زیر را در نظر بگیرید:
- کیفیت و قیمت مقطع فولادی
- انتخاب مرجع مناسب و معتبر خرید
- اندازه، ابعاد و وزن محصول
قیمت محصولات فولادی
همان‌گونه که می‌دانیم، قیمت انواع محصولات آهنی ثابت نبوده و به صورت مداوم تغییر می‌کنند. در تعیین قیمت مقاطع فولادی عوامل زیادی تاثیرگذار هستند که برای نمونه می‌توان به بازار ارز و دلار، قیمت بازار جهانی فولاد، قیمت مواد اولیه، کارخانه تولیدکننده، هزینه حمل و نقل و میزان عرضه و تقاضا اشاره کرد.
قیمت روز انواع پروفیل آهن
در سایت شاهین فلز سپاهان، قیمت انواع پروفیل آهن به همراه جدول مشخصات آن‌ها منتشر شده است. لازم به ذکر است قیمت در سایت به صورت مداوم و روزانه بروزرسانی می‌شود.
این شرکت به عنوان نماینده فروش مستقیم کارخانجات تولیدی در سراسر کشور، انواع محصولات فولادی را به قیمت درب کارخانه به مشتریان خود عرضه می‌کند. همراهان گرامی، شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و یا خرید مقاطع فولادی با کارشناسان فروش ما با شماره تلفن 03145273010 در تماس باشید.
جمع بندی
در این مقاله با دسته‌بندی کلی انواع محصولات فولادی که شامل (قوطی و پروفیل، لوله، ورق، میلگرد، تیرآهن، محصولات مفتولی، نبشی، ناودانی و سپری) می‌باشند، و ویژگی‌ها و کاربردشان آشنا شدیم. علاوه بر این به محصولاتی که در هر دسته جای می‌گیرند، اشاره شد. مصرف محصولات فولادی یا مقاطع فولادی به حدی است که بدون آن‌ها دنیای امروز غیر قابل تصور می‌باشد.
منبع(Resource): What Are All The Different Types of Steel
سوالات متداول
انواع محصولات فولادی کدامند؟
دسته‌بندی اصلی انواع محصولات فولادی شامل (قوطی و پروفیل، لوله، ورق، میلگرد، تیرآهن، محصولات مفتولی، نبشی، ناودانی و سپری) می‌باشد.
انواع تیرآهن بر اساس استاندارد چیست؟
تیرآهن IPE (استاندارد اروپا و ایران)، تیرآهن INP (استاندارد چین و روسیه)، تیرآهن IPB (بال پهن)
لوله فولادی چه ویژگی هایی دارد؟
از ویژگی‌های لوله فولادی می‌توان به مقاومت بالا در برابر فشار، استحکام در برابر خوردگی و زنگ زدگی و ایمنی آن‌ها اشاره کرد.
روش تولید نبشی، ناودانی و سپری به چه صورت است؟
در نوع پرسی با استفاده از دستگاه‌های پرس و شکل‌دهی به ورق‌های فولادی به تولید این محصولات می‌پردازند و در نوع فابریک این مقاطع با نورد شمش‌های فولادی و به صورت مستقیم تولید می‌شوند.
رایج ترین محصولات فولادی کدامند؟
نبشی، ناودانی، تیرآهن، ورق فولادی، لوله فولادی و قوطی پروفیل از رایج‌ترین محصولات فولادی می‌باشند.
