ورق دریایی چیست + انواع، کاربرد و 3 مزیت

بسیاری از افراد تا به حال از لوازم نقلیه دریایی همچون کشتی‌ها استفاده کرده‌اند و احتمالا سوال مشترکی که برای این افراد مطرح بوده است، این موضوع است که کشتی از چه متریالی ساخته می‌شود که دچار غرق‌شدگی نمی‌گردد و یا این متریال چگونه از خوردگی کشتی در تماس با آب شور محافظت می‌کنند؟ صنعت گسترده و پرکاربرد فولاد در این صنعت نیز به کمک افراد آمده و ورقی را تحت عنوان ورق دریایی ارائه نموده است. در ادامه این مطلب از شاهین فلز سپاهان قصد بر آن داریم که به تفصیل به بررسی آن‌که ورق دریایی چیست و چه کاربردهایی دارد، بپردازیم. با ما همراه شوید.

ورق دریایی چیست؟

در پاسخ به این پرسش که ورق دریایی چیست می‌توان این‌گونه بیان کرد که ورق دریایی یکی از انواع ورق‌های فولادی بوده که نسبت به فولاد معمولی از منگنز، سیلیسیوم و گوگرد بیش‌تری برخوردار است. به همین خاطر نسبت به خوردگی و زنگ‌زدگی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد و جوش‌پذیری مناسبی دارا است.

این ورق طی فرآیند نورد گرم به تولید می‌رسد و در دسته‌بندی فولادهای کم کربن جای می‌گیرد؛ چراکه دارای مقادیر پایین کربن (کم‌تر از 0.3 درصد) می‌باشد. ورق دریایی از لحاظ ظاهری  تقریبا شبیه به ورق سیاه است؛ با این تفاوت که رنگی روشن‌تر دارد.

علاوه بر موارد ذکر شده، وجود عناصری همچون نیکل، مولیبدن و وانادیم، مقاومت ورق را در برابر آب شور دریا افزایش می‌دهد. در بازار آهن آلات ورق دریایی معمولا با ضخامت 2 الی 26 میلی‌متر و ابعاد 6 در 1.5 و 6 در 2 عرضه می‌شود.

روش تولید ورق دریایی چیست؟

روش تولید ورق دریایی، شباهت زیادی به فرآیند تولید ورق سیاه دارد. ورق دریایی به کمک ذوب سنگ‌آهن و زغال‌سنگ در کوره و افزودن عناصر آلیاژی به این ترکیب تولید می‌شود و سپس با استفاده از فرآیند نورد گرم، ورق دریایی به تولید می‌رسد.

برای فرآیند تولید این ورق ابتدا بیلت وارد خط تولید می‌شود. سپس بیلت حرارت می‌بیند و هنگامی که نرم شد، از تعدادی غلتک عبور می‌کند تا ضخامت و عرض آن به مقدار مورد نیاز برسد. نهایتا در مرحله آخر خنک‌سازی و برش ورق به‌صورت شیت یا کویل، انجام می‌گیرد. پایه اصلی ترکیبات شیمیایی این ورق مشابه با ورق سیاه است و همین موضوع سبب آن شده است که قیمت ورق دریایی کمی بالاتر از قیمت ورق سیاه باشد.

انواع ورق دریایی کدام است؟

دسته‎بندی انواع ورق دریایی به شرح زیر است:

ورق  GL-A

این ورق بالاترین درجه ساختاری از ورق‌های دریایی را دارد و به طور تخصصی در ساخت انواع کشتی و زیردریایی استفاده می‌شود. مقاومت تسلیم آن MPa235 و مقاومت کششی 400 تا 520 MPa  می‌باشد. حداکثر ضخامت این گرید 4 مورد است که برای ورق‌ها 100 میلی‌متر و برای میله‌ها 50 میلی‌متر می‌باشد. کیفیت این محصول از استانداردهای دیگر بالاتر است.

ورق  A36

مقاومت این ورق از مورد قبل پایین‌تر می‌باشد و در ابعاد استاندارد به تولید می‌رسد. تراکم این محصول در هر متر مربع 7800 کیلوگرم بوده و دارای 200 گیگا پاسکال مقاومت تسلیم می‌باشد. چنان‌چه ضخامت این محصول پایین‌تر از 200 میلی متر باشد استحکام آن حداقل 36000 پوند بر اینچ خواهد بود. حداکثر استحکام کششی با این ضخامت در ورق دریایی A36  بین 58000 تا 8000 پوند بر اینچ است که معادل 400 تا 550 MPa می‌باشد. در کارخانه‌ها این ورق‌ها با هدف اسکله سازی به صورت تسمه و ذوزنقه برشکاری می‌شوند.

پایین‌ترین ضخامت تولید شده از این محصول، 2 میلی متر است. اگرچه که ضخامت‌های بالاتر نیز تولید می‌شود و بیش‌ترین مصرف با ضخامت 6 میلی متر است.

از جمله خصوصیات مهم این محصول انجام تعداد دفعات ذوب فولاد بدون ممنوعیت و تست‌های مختلف می‌باشد که سبب گستردگی کاربرد می‌گردد‌. این ورق کربن کم‌تری دارد و از روش کوره الکتریکی یا اکسیژن پایه برای تولید آن استفاده می‌شود.

ورق LR-A

این ورق هم از لحاظ مقاومت تسلیم و کشش نهایی شبیه به ورق GL-A است یعنی 235 مقاومت تسلیم دارد و 400 تا 520 MPa نیز مقاومت کششی آن می‌باشد. لازم به است که توان کششی این محصول بالا است.

استانداردهای تولید ورق دریایی

ورق دریایی معمولا با استفاده از 2 استاندارد جهانی GL-A و LR-A ساخته می‌شود و ویژگی‌های شیمیایی و مکانیکی آن نیز لازم است با استانداردهای ASTM، AISI و ASME آمریکا مطابقت داشته باشند. به تناسب استاندارد ساخت، میزان مقاومت، خواص مکانیکی و کاربردهای انواع ورق دریایی، متفاوت می‌باشد.

موارد استفاده ورق دریایی چیست؟

از متداول‌ترین کاربردهای این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساخت انواع کشتی
• یدک کش فانوس دریایی
• اسکله‌سازی و سکوهای نفتی
• سازه‌های صنعتی و تجاری
• پروژه‌های ساختمان‌سازی
• ساخت پل
• ساخت تانک‌ها، صفحات یاتاقان، چرخ‌دنده‌ها، قالب‌ها و تجهیزات کشاورزی
• صنعت خودروسازی

مشخصات ورق دریایی چیست؟

مشخصات ورق دریایی شامل موارد زیر می‌باشد:

• دارای مقاومت فشاری 200 گیگاپاسکال است.
• دارای تراکم 7800 کیلوگرم می‌باشد.
• این ورق با دارا بودن 0/3 درصد کربن، در دسته فولاد کم‌کربن جای می‌گیرد.
• دارای ویژگی‌هایی مانند جوش‌پذیری، شکل‌پذیری عالی و قابلیت ماشین‌کاری است.
• علاوه بر کربن دارای عناصر دیگری مانند منگنز 0.026 درصد، گوگرد 0.05 درصد، فسفر 0.04 درصد، سیلیسیم 0.4 درصد و مس 0.2 درصد است.
• ورق دریایی A36 نسبتا انعطاف‌پذیر است و هنگام آزمون کششی می‌تواند تا حدود 20٪ طول اولیه خود کشیده شود.
• این محصول دارای مقاومت تسلیم 36.00 و فشار خمشی 2200 psi است.

ترکیبات ورق دریایی چیست؟

ورق دریایی با دارا بودن میزان کربن زیر 0.3 درصد، در دسته فولادهای کم‌کربن قرار می‌گیرد و به همین علت، انعطاف‌پذیری بالایی دارد. این انعطاف‌پذیری بالا، سبب افزایش خاصیت ماشین‌کاری و شکل‌پذیری آن شده است. مهم‌ترین عناصر در این ورق به شرح زیر می‌باشد:

• کربن: 0.26 درصد
• سیلیسیوم: 0.5 درصد
• منگنز: 0.9 تا 1.6 درصد
• فسفر: 0.04 درصد
• گوگرد: 0.04 درصد
• کروم: 0.2 درصد
• نیکل: 0.4 درصد

مزایای استفاده از ورق دریایی چیست؟

بکارگیری این ورق فولادی با مزایای زیر همراه است:

• هزینه های از قبیل جوشکاری و ساخت تا حد مقدور کاهش می یابد
• کاهش ضخامت ورق
• صرفه جویی در وزن ساختار نهایی

جمع بندی

ورق دریایی یکی از انواع ورق‌های فولادی است که به علت برخورداری از ترکیباتی همچون منگنز، نیکل و کروم نسبت به آب شور و خوردگی مقاومت بسیار بالایی دارد و در صنعت کشتی سازی مورد استفاده بسیاری قرار می‌گیرد. به همین علت با این عنوان شناخته می‌شود. این ورق دارای گریدهای مختلفی است که در این مقاله به شرح هر کدام پرداختیم.

منبع(Resource): Steel Sheet Piles, Seawalls and Bulkheads

سوالات متداول