از پیچ و مهره های کوچک گرفته تا قطعات فلزی بزرگ به حفاظت مناسب در برابر خوردگی و زنگ زدگی نیاز دارند. واکنش های الکتروشیمیایی بر روی فلزات تاثیر گذاشته و عملکرد آن ها را دچار اختلال می کنند.

سیستم حفاظتی کاتدیک یک راه حل مناسب برای این مشکل است که برای حفاظت از قطعه فلزی از پوشش زینک فلیک استفاده می کند. تقریبا 99% پوشش زینک از روی تشکیل شده است. این پوشش می‌تواند عمر مفید تا 80 سال داشته باشد.

در این مقاله قصد داریم به توضیحات بیشتری درخصوص تعریف پوشش زینک فلیک، ویژگی ها و مزایای آن بپردازیم با ما همراه باشید.

پوشش زینک فلیک چیست؟

زینک فلیک یک نوع پوشش با ساختار پولکی شکل است که باعث بالا رفتن مقاومت قطعات فولادی در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی، حرارت و رطوبت می ‌شود.

پوشش زینک فلیک چیست

این پوشش با استفاده از جدیدترین تکنولوژی های موجود مانند دیپ اسپین و یا فرآیندهای تمام اتوماتیک انجام می شود. زینک فلیک به روزترین و موثرترین نوع پوشش دهی فلزات است که نقطه ضعف سایر روش های پوشش دهی مانند گالوانیزه گرم و آبکاری را برطرف کرده است.

با 7 روش پوشش دهی فلزات آشنا شوید

سالت اسپری چیست

سالت اسپری بر ساعت، واحد اندازه‌گیری مقاومت قطعه فلزی در برابر خوردگی است. در سنجش و ارزیابی خوردگی، قطعات پوشش داده شده با زینک از مقاومت حداقلی 500 ساعت سالت اسپری برخوردار بوده است.

سالت اسپری چیست

پوشش زینک فلیک چگونه ایجاد می شود

پوشش زینک فلیک یک پوشش دو لایه ای است که شامل لایه رویی و لایه زیرین است. در این نوع پوشش عناصر به صورت دقیق با هم ترکیب می شوند تا بتوانند نیازهای مورد نظر مانند ضریب اصطکاک یا مقاومت شیمیایی را تامین کنند.

پوشش زیرین

این لایه اصلی زینک فلیک است که مستقیم بر روی فلز قرار می گیرد و از آن در برابر خوردگی محافظت می کند. محتوای زینک آن باعث ایجاد لایه ضد خوردگی می شود.

برای ایجاد لایه محافظ بر روی قطعات با تعداد بالا مانند پیچ های رزوه ای استفاده از فرآیند دیپ اسپین توصیه می شود ولی برای قطعات بزرگتر از فرآیند اسپری دستی یا تمام اتوماتیک استفاده می شود.

پوشش رویی

تکمیل کننده پوشش زیرین است و به آن ویژگی های محافظتی بیشتری می بخشد. این لایه علاوه‌بر خوردگی، از قطعه در برابر عوامل شیمیایی و مکانیکی نیز محافظت می کند.

ویژگی های لایه رویی زینک فلیک

  • ایجاد ضریب اصطکاک مناسب
  • مقاومت شیمیایی بالا
  • مقاومت در برابر تغییرات آب و هوایی
  • حفظ ویژگی های ظاهری قطعه
پوشش زینک فلیک چگونه ایجاد می شود

خصوصیات پوشش زینک فلیک

از جمله خصوصیات پوشش زینک فلیک، محافظت از فلزات با انبساط بالا و آلیاژهای آلومینیومی در برابر خوردگی است. زمانیکه از این پوشش استفاده می کنیم خطر شکنندگی هیدروژنی به حداقل میرسد.

پوشش ضدخوردگی زینک که از ابتدا به عنوان جایگزینی برای آبکاری طراحی شده بود اکنون به طور گسترده در صنعت خودرو و دیگر زمینه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

از دیگر ویژگی های این پوشش ایجاد ضریب اصطکاک یکسان و پوشش دهی در ابعاد برابر می باشد. این پوشش عاری از فلز کروم است و پولک های روی و آلومینیوم آن باعث شکل گیری لایه حفاظتی کاتودی می شود. این نوع پوشش در برابر نیروی گشتاوری، مواد شیمیایی، اسیدی و تغییرات دمایی نیز مقاوم است.

مزایای پوشش زینک فلیک

پوشش زینک فلیک مزیت‌های زیادی از جمله خاصیت ضدخوردگی، افزایش طول عمر تجهیزات، وسایل و … را دارد. در ادامه به توضیحات بیشتری درخصوص مزایای این پوشش می‌پردازیم.

حفاظت در برابر ترک خوردگی

در فرآیند پوشش زینک فلیک از هیدروژن القا شده استفاده نمی شود به همین دلیل از ایجاد ترک های ناشی از خوردگی جلوگیری می شود. این ویژگی زینک را پوششی مناسب برای فلزاتی که نیاز به استقامت بالا دارند، ساخته است.

قابلیت رنگ آمیزی و ظاهر جذاب

قابلیت رنگ آمیزی علاوه بر ارائه رنگ دلخواه برای قطعه فلزی، محافظت در برابر خوردگی محصول را نیز بهبود می‌ بخشد. زمانی که سطح فلز آماده رنگ آمیزی شده و از رنگ‌های مناسب استفاده شود، پوشش روی، بستر مناسبی برای رنگ آمیزی قطعه فراهم می‌کند. برای اطمینان از چسبندگی رنگ، باید هرگونه روغن یا ناخالصی از سطح فلز پاک شود.

مقاومت در برابر حرارت‌ بالا

از جمله برتری های پوشش زینک فلیک نسبت به گالوانیزاسیون این است که محصولاتی که تحت این پوشش قرار می گیرند در مقابل ساییدگی و خوردگی تا دمای 300 الی 400 درجه سانتی‌گراد مقاومت نشان می‌دهند.

استحکام بالا در برابر خوردگی

این پوشش به دلیل ساختار پولکی شکل خود حداقل 500 ساعت سالت اسپری، مقاومت نشان داده بدون اینکه بر روی سطح آن قرمزی ایجاد ‌شود.

پوششی یکنواخت با ضخامت کم

یکی از مهمترین مزیت های زینک فلیک در برابر گالوانیزه گرم این است که پوشش زینک بهترین گزینه برای قطعات رزوه دار و پیچ ها می باشد.

توضیح اینکه پوشش گالوانیزه در ضخامت بالایی انجام می شود و در قطعات رزوه‌دار مانند واشر، پیچ و مهره و … اشکالاتی به‌وجود آورده و درزهای آن ها را می بندد. اما پوشش زینک فلیک در ضخامت کم اعمال می‌شود.

این ضخامت در حد 5 تا 15 میکرون است و برای قطعات رزوه‌دار بهترین نوع پوشش است. همچنین به دلیل فرآیند سانتریفیوژ بعد از غوطه‌ور شدن قطعه در پوشش، مواد اضافی از داخل خلل و فرج بیرون می‌ریزد و پوشش یکنواختی را ایجاد می‌کند.

حفظ خواص مکانیکی

از آنجایی که در پوشش زینک مرحله اسیدشویی حذف شده، هیدروژن به داخل قطعات نفوذ نکرده، از تردی فلز جلوگیری شده و منجر به حفظ خواص مکانیکی فلز می‌شود.

همچنین در اجرای این پوشش حرارت کمتری اعمال می گردد به همین خاطر فلزات دچار فرآیند بازپخت نشده و خواص مکانیکی خود را از دست نمی دهند.

زینک فلیک دوستدار محیط زیست

همانطور که قبلا اشاره کردیم به منظور حفظ خواص مکانیکی فلز، مرحله اسیدشویی حذف شده است به همین خاطر از آسیب رسیدن به محیط زیست جلوگیری می شود.

همچنین آب،‌ حلال مواد خام زینک برای اجرای پوشش بر روی قطعات فولادی است، که این امر ضمن حفاظت از محیط زیست، از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد این پوشش به‌شمار می‌رود.

هزینه مقرون به‌صرفه

به دلیل مزایای فراوان و طول عمر بالای زینک فلیک ممکن است اینگونه به نظر برسد که این پوشش گران قیمت بوده و هزینه زیادی به مشتریان تحمیل می کند، در صورتی که با توجه به مدت زمان ماندگاری و سایر مزایای این پوشش به نسبت سایر روش های پوشش دهی، زینک مقرون به صرفه بوده و ارزان‌تر از گالوانیزه و … در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد.

خاصیت خود ترمیمی

از دیگر مزایای این پوشش داشتن خاصیت خود ترمیمی آن است به گونه‌ای که در صورت ایجاد خراش یا آسیب سطحی قابلیت خود ترمیمی دارد.

حفاظت کاتدی

این پوشش به‌دلیل وجود عنصر روی در ساختار خود، از عملکرد حفاظت کاتدی فولاد پایه برخوردار است.

کاربردهای پوشش زینک فلیک

کاربردهای پوشش زینک فلیک

با توجه به مزایای فراوان زینک فلیک مشخص است که این پوشش کاربرد گسترده‌ای در قطعات فولادی مختلف از جمله در صنایع خودروسازی، ساختمان سازی و سایر صنایع دارد.

در صنایع خودروسازی این پوشش، برای پوشش قطعاتی مانند فنرهای فشار‌، اکسل‌ها، پیچ و مهره، تسمه نواری و … کاربرد دارد. همچنین در ساختمان سازی از این پوشش برای پیچ و مهره‌های اسکلت ساختمانی، لولای درب و … استفاده می‌شود.

در تولید محصولاتی مانند توربین‌ بادی که تعدادی از قطعات آن‌ در معرض خوردگی قرار دارند از این پوشش جهت حفاظت آن ها استفاده می شود.

به‌طور‌کلی پوشش زینک فلیک در صنایع پتروشیمی، خودروسازی، نیروگاه، صنعت پزشکی، صنایع ریلی، صنایع نفت و گاز، صنایع هوایی و نظامی کاربرد دارد.

انواع پوشش زینک فلیک

  • پوشش‌های زینک فلیک حاوی کروم شش ظرفیتی

استفاده از پوشش نازک کروم شش ظرفیتی بر سطح قطعات، می‌تواند مقاومت بسیار بالایی در مقابل خوردگی ایجاد ‌کند. اما به دلیل اینکه کروم شش ظرفیتی به محیط زیست آسیب می رساند، استفاده از آن ممنوع شده و کاربرد ندارد.

  • پوشش‌های زینک فلیک عاری از کروم شش ظرفیتی و بر پایه حلال
  • پوشش‌ زینک فلیک فاقد کروم شش ظرفیتی و بر پایه آب
انواع پوشش زینک فلیک

جمع بندی

پوشش زینک فلیک بهترین و به روزترین روش برای جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی قطعات فولادی می باشد. پوشش روی بسته به ماهیت محیط توانایی تشکیل لایه‌های محافظ متشکل از کربنات‌های اساسی، اکسیدها یا سولفات‌های هیدراته را دارد.

همچنین این پوشش با داشتن قابلیت خود ترمیمی، باعث کاهش سرعت خوردگی در محصولات می‌شود، لذا در صنایع مختلفی همچون صنعت خودروسازی، هوایی، نظامی کاربرد دارد.

سوالات متداول

پوشش زینک فلیک چیست

زینک یک نوع پوشش با ساختار پولکی شکل است که باعث بالا رفتن مقاومت محصولات فولادی در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی، حرارت، رطوبت و … می ‌شود.

نحوه ایجاد پوشش زینک

پوشش زینک فلیک یک پوشش دو لایه ای است که شامل لایه رویی و لایه زیرین است. توضیحات بیشتر درخصوص لایه های زینک در متن مقاله.

مزیت های زینک فلیک

حفاظت در برابر ترک خوردگی، قابلیت رنگ آمیزی، مقاومت در برابر خوردگی و حرارت‌ بالا و … . سایر موارد در متن مقاله.

موارد مصرف پوشش زینک فلیک

به‌طور‌کلی پوشش زینک فلیک در صنایع پتروشیمی، خودروسازی، نیروگاه، صنعت پزشکی، صنایع ریلی، نفت و گاز، صنایع هوایی و نظامی کاربرد دارد.