همه ما قطعا در زندگی خود بارها از مکانهایی همچون پلهای عابر پیاده و لوازمی مثل آسانسورها استفاده کردهایم. پر واضح است که برای ساخت چنین مواردی، از متریال فولادی مختلفی استفاده میشود، اما احتمالا تا به حال چندان به نوع مواد بکار رفته در این اماکن توجهی نداشتهایم.
صنعت فولاد با گستردگی تنوع و کاربرد، ورقهای فولادی مختلفی را به بازار عرضه مینماید که هر کدام دارای کاربرد منحصر به فردی میباشند. یکی از چندین نوع ورقهای فولادی، ورق آجدار است که به علت دارای بودن ویژگیها و مزایای زیاد، کاربردهای بسیاری را به خود اختصاص داده است.
به همین علت قصد داریم در مقاله پیش رو به بررسی آن بپردازیم که ورق آجدار چیست، چه انواعی دارد و کاربرد ورق آجدار چیست؟ تا انتهای این مطلب کاربردی با شاهین فلز سپاهان همراه شوید.
ورق آجدار چیست؟
ورق آجدار به انگلیسی corrugated sheet نامیده میشود و با عناوین دیگری نیز همچون ورق شطرنجی، ورق کفسازی و ورق برجسته نامگذاری میگردد. این ورق با نورد گرم تولید میشود و بر روی آن برجستگیهایی با هدف افزایش مقاومت در برابر لغزش و جوشپذیری بالا ایجاد میگردد.
آجهای سطح ورق آجدار در اشکال مختلفی مانند عدسی، لوزی، قطرهای، دایرهای و بادام با الگوی مشخص و برجسته بر روی ورق ایجاد میشوند. این ورق جزو ورقهای گرم st37 به حساب میآید و از انواع ورق فولادیهای استیل، گالوانیزه، آهنی و آلومینیومی به تولید میرسد.
روش تولید ورق آجدار چیست؟
روش ساخت ورق آجدار مشابه با روند تولید ورق سیاه و ورق روغنی است؛ منتهی به هنگام تولید ورق آجدار، در انتهای خط تولید از غلتکهایی استفاده میشود که بر روی خود دارای الگو هستند. این الگوها منجر به حک شدن آج بر روی ورق میگردند.
پر واضح است که طرح آج تنها بر یک طرف ورق اعمال میشود و سمت دیگر صاف و بدون هیچگونه برجستگی باقی میماند. فرآیند حک کردن الگو بر روی ورقهای آلومینیومی غالبا با روش فورجینگ و مهر زدن انجام میگیرد و برای فولاد معمولا از فرآیند نورد گرم استفاده میشود.
نورد گرم، معمولترین روش تولید ورق آجدار است؛ چراکه مهمترین تفاوت میان ورق نورد شده و ورق آجدار، نوع غلتک استفاده شده میباشد.
انواع ورق آجدار از لحاظ جنس
دستهبندی انواع ورق از لحاظ جنس مصرفی به شرح زیر است:
- ورق آجدار آهنی
برای تولید ورق آجدار آهنی از ورقهای آهنی با گریدهای St44، St37 و St52 استفاده میشود.
- ورق آجدار استیل
ورق استیل آجدار از ورق استیل 304 تولید میشود و برای محیطهای مرطوب مناسب است؛ چراکه از مقاومت بالایی در برابر خوردگی برخوردار میباشد.
- ورق گالوانیزه آجدار
سطح ورق گالوانیزه آجدار با فلز روی پوشش داده میشود تا مقاومت آن در برابر زنگ زدگی افزایش پیدا کند. از این ورق، در محیطهای مرطوب، سقفهای شیروانی و محیطهای دریایی استفاده بسیاری میشود.
- ورق آجدار آلومینیومی
ورق آجدار آلومینیوم در دو نوع رنگی و بدون رنگ تولید میگردد. عملیات فرمینگ روی این ورقها به صورت فرمینگ کرکره، فرمینگ ذوزنقه و فرمینک شادولاین انجام میشود. این ورقها در برابر خوردگی مقاومت زیادی دارند و به دو صورت شیت و رول بستهبندی میگردند.
انواع ورق آجدار از لحاظ ایجاد آج
طبق این دستهبندی انواع ورقهای فولادی آجدار شامل موارد زیر میشوند:
ورق آجدار فابریک– منظور از ورق آجدار فابریک، ورقی است که درکارخانه تولیدکننده به شکل آجدار درآمده است. برای تولید ورق فابریک، یک لایه آج به ورق اضافه میگردد.
ورق آجدار پرسی- ورق آجدار پرسی، در حقیقت همان ورق ساده است که در کارگاههای مجهز به دستگاه پرس آج، بر روی آن برجستگیها و چالههایی ایجاد میکنند.
تفاوت ورق آجدار فابریک و پرسی چیست؟
از آنجایی که این دو ورق شباهت زیادی به هم دارند، لازمه تشخیص آنها، توجه به نکاتی است که در ادامه مطلب به آنها اشاره کردهایم:
- علاوه بر تنوع ابعادی بیشتر، ورق آجدار فابریک، کیفیت بیشتری نسبت به نوع پرسی دارد.
- وزن ورق پرسی نسبت به ورق فابریک، کمتر است.
- در مرور زمان، ورق پرسی برخلاف نوع فابریک، دفرمه میشود و خاصیت اصطکاک آن نیز کاهش مییابد.
- به علت نحوه تولید، در انتهای فرآیند تولید ورق آجدار پرسی در اطراف آن، موجهای کوچکی پدید میآید.
استاندارد ورق آجدار چیست؟
این ورق طبق استانداردهای گوناگونی در بازار عرضه میگردد. استانداردهای ملی و بین المللی تولید ورق آجدار فولادی را میتوان به صورت زیر معرفی نمود:
- استاندارد ملی ایران ISIRI 11535
- استاندارد بین المللی DIN 59220
- استاندارد بین المللی DIN10051
- استاندارد بین المللی DIN EN 10025
همچنین از لحاظ کیفی نیز ورقهای آجدار در گریدهای (ST37-2، ST44-25) S275JR، S235JR تولید میشوند. لازم به ذکر است که شرکت فولاد مبارکه ورق آجدار را طبق استاندارد ST37 تولید میکند.
جدول وزن ورق آجدار
اگرچه وزن ورق آجدار فابریک با نوع پرسی به دلایل ذکر شده با یکدیگر متفاوت هستند، با این حال بهطور کلی محاسبه وزن این ورق از طریق فرمول زیر امکانپذیر است:
طول (متر) * عرض (متر) * ضخامت(میلی متر) * 7.85 = وزن ورق فولادی (کیلوگرم)
همچنین جدول وزنی انواع آن، به شرح زیر میباشد:
ردیف | محاسبه | طول mm | عرض mm | ضخامت | وزن kg |
1 | وزن ورق آجدار 1.5 میل | 2000 | 1000 | 1.5 | 24 |
2 | وزن ورق آجدار 2 میل | 2000 | 1000 | 2 | 32 |
3 | وزن ورق آجدار 3 میل | 2000 | 1000 | 3 | 48 |
4 | وزن ورق آجدار 6 میل | 6000 | 1500 | 6 | 432 |
5 | وزن ورق آجدار 8 میل | 6000 | 1500 | 8 | 576 |
6 | وزن ورق آجدار 10 میل | 6000 | 1500 | 10 | 720 |
7 | وزن ورق آجدار 8 میل | 6000 | 2000 | 8 | 768 |
کاربرد ورق آجدار چیست؟
بهطور کلی تا به این قسمت از مقاله، در ارتباط با موارد استفاده ورق آجدار اشاراتی داشتیم. در ادامه مطلب، موارد استفاده آن را بیشتر معرفی خواهیم کرد:
- کاربرد در پله و راهرو
ورقهای آجدار معمولا در پلکانها یا سطحهای شیبدار مناطق صنعتی برای کاهش خطر لغزش بر روی فلز استفاده میگردد. افزون برآن، از ورق آجدار در پلههای اضطراری برای افزایش کشش اصطکاکی روی سطح پله استفاده میگردد.
- بکارگیری در پل عابر پیاده
یکی از اصلیترین موارد استفاده ورق آجدار، در پل هوایی است. در ساخت پل هوایی و پلههای آن، بهطور گسترده از ورق آجدار استفاده میگردد.
- کاربرد در لوازم نقلیه
معمولا از ورق آجدار به عنوان قسمتی بر روی سپر و یا قسمت بار وانتها، کامیون یا تریلیها استفاده میشود تا از لغزش احتمالی در زمان ورود به قسمت بار یا استفاده از سپر جلوگیری کند. این امر منجر به ایجاد کشش اصطکاکی برای هل دادن یا کشیدن جسم به داخل یا خارج از کامیون میگردد.
- بکارگیری در طراحی داخلی و خارجی ساختمان
آلومینیوم، فولاد ضد زنگ و ورق آجدار به علت ظاهر مناسبی که دارا هستند، به عنوان یک وسیله تزئینی در المانهای معماری یا وسایل داخلی خانه استفاده میگردند. ورق آجدار میتوانند به عنوان فرش پلکان، نمای ساختمان، لوازم تزئینی و غیره نیز استفاده گردند.
- ساخت سقف و بدنه آسانسور
برای ساخت بسیاری از آسانسورها در قسمتهای کف، دیواره و یا سقف از انواع مختلف ورق آجدار استفاده میگردد.
مزایای استفاده از ورق آجدار چیست؟
استفاده از ورق آجدار مزایایی دارد که منجر به کاربرد گسترده آن در صنعت میشود. شماری از این موارد به شرح زیر است:
- برخورداری از جوشپذیری بالا
- قابلیت انعطافپذیری و خمشدگی زیاد
- جلوگیری از لغزش
- برخورداری از مقاومت بالا
- دارای سطح شفاف و روشن
عوامل موثر بر قیمت ورق آجدار چیست؟
در این مطلب بررسی کردیم که ورق آجدار دارای انواع و گریدهای مختلفی است؛ بنابراین نوع ورق تاثیر مهمی بر قیمت نهایی خواهد گذاشت. علاوه بر آن، هزینه حمل و نقل، تورم، نوسانات ارز، برند تولید کننده، قیمت متریال اولیه و غیره بر قیمت ورق آجدار اثرگذار هستند.
جمع بندی
در این مطلب به معرفی آنکه ورق آجدار چیست، چه انواعی دارد و بررسی آنکه کاربرد و مزایای ورق آجدار چیست، پرداختیم. این ورق بر سطح خود برجستگیهایی به شکل دایره، بادامی، نقطهای و غیره دارد که منجر به کاهش لغزش میشود. از ورقهای آجدار بهطور گسترده در ساخت پل هوایی، پیادهرو، آسانسور و غیره استفاده میشود.
منبع(Resource): Checker Plate | Everything You Need To Know
سوالات متداول
ورق آجدار به انگلیسی چه نام دارد؟
ورق آجدار در زبان انگلیسی corrugated sheet نامیده میشود.
ورق آجدار پرسی چیست؟
ورق آجدار پرسی، همان ورق ساده است که در کارگاههای مجهز به دستگاه پرس آج، بر روی آن برجستگی و چاله ایجاد میکنند.
انواع ورق آجدار کدام است؟
ورق آجدار از لحاظ نوع ایجاد برجستگی به دو نوع فابریک و پرسی و از لحاظ جنس ورق به انواع استیل، آهنی، آلومینیومی و گالوانیزه تقسیم میگردد.