چاه‌ها یکی از سازه‌های مهم و پرکاربردی هستند که از سال‌های بسیار دور برای تامین آب مورد نیاز حفاری می‌شده‌اند. به جهت حیاتی بودن آب در زندگی هر انسان، چاه‌ها نیز حائز اهمیت بسیاری هستند. اما وقوع مشکلاتی در چاه‌ها همچون ریزش یا تخریب ناگهانی، سازندگان را ملزم به استفاده از مقاطع فولادی خاصی می‌کند که از بروز این اتفاقات جلوگیری نماید.
لوله جدار چاه یکی از مهم‌ترین مصالحی است که با این هدف مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اطلاع از آن‌که بدانید این لوله فولادی چیست و چه کاربردی دارد، تا انتهای این مقاله با شاهین فلز سپاهان همراه شوید.
لوله جدار چاه چیست؟
یکی از انواع لوله‌های فولادی، لوله‌های جدار چاه یا لوله غلاف هستند. این لوله همانند دیگر انواع آن به صورت استوانه‌ای توخالی می‌باشد و با هدف ایجاد ابزاری به عنوان پمپاژ کردن و خارج نمودن سیالاتی مانند آب، گاز و یا نفت در اعماق زمین قرار داده می‌شود.
این لوله صنعتی با قرارگیری درون چاه، علاوه بر آن‌که از ریزش دیواره چاه جلوگیری می‌نماید، از ترکیب شن، ماسه و گل و لای با آب چاه نیز ممانعت به عمل می‌آورد و نهایتا منجر به افزایش کیفیت آب و افزایش طول عمر مفید چاه خواهد شد. این لوله‌ها به صورت مشبک و یا غیرمشبک ساخته می‌شوند.
لوله جدار چاه مشبک چیست؟
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، لوله مشبک یکی از انواع لوله‌های جدار چاه به حساب می‌آید و به واسطه شیارهای بسیاری که بر سطح خود دارد، کاربری آن افزایش یافته است. ویژگی‌ها و خصوصیاتی که سبب افزایش کاربری این لوله فولادی خواهد شد، شامل موارد زیر می‌شود:
- آب خارج شده از چاه دارای لوله مشبک، از کیفیت بیش‌تری برخوردار می‌باشد.
- لوله‌های جدار چاه مشبک به واسطه ایجاد تناسب در نواحی پرفشار و کم فشار، آب یکدست‌تری را خارج می‌نمایند.
- لوله‌های شیاردار نسبت به انواع بدون شیار، استحکام و طول عمر بیش‌تری دارد.
- وجود شیارهای قوسی بر سطح این لوله، سبب کاهش مسدود شدن لوله توسط خاک خواهد شد.
انواع لوله جدار چاه کدام است؟
این لوله‌ها مطابق با جنس تولید شده از آن، دارای انواع زیر هستند:
- لوله جدار چاه فلزی
این نوع از لوله‌های جدار چاه، مقاومت قابل توجهی نسبت به خوردگی و زنگ‌زدگی دارا هستند. لوله‌های گالوانیزه که برای ساخت جداره چاه بکار گرفته می‌شوند، دارای مقاومت کششی بالا هستند. به همین خاطر، فرم‌دهی آن‌ها به شکل استوانه آسان بوده و به راحتی ساخته می‌شوند.
همچنین لوله‌های جدار چاه نسبت به ضربه و فشارهای شدید که به صورت ناگهانی وارد می‌شوند، مقاومت بسیاری از خود نشان می‌دهند و بکارگیری آن در چاه، منجر به جلوگیری از ایجاد آسیب یا ریزش خواهد شد. فرآیند ساخت این لوله‌ها، به شکل زیر می‌باشد:
روش 1- در روش اول، ورق‌های تولید شده با نورد سرد یا گرم از خط تولید خارج شده و به شکل استوانه‌ای در آورده خواهند شد. در این لوله درزها نهایتا جوشکاری شده و لوله ساخته خواهد شد.
روش 2- در روش دوم، فرم‌دهی لوله به شکل استوانه به صورتی خواهد بود که درز مارپیچ بر سطح آن تولید گردد. در نهایت این درزها به شکل جوشکاری مارپیج بسته شده و لوله نهایی ساخته خواهد شد.
وزن این لوله‌های فولادی با مراجعه به جدول زیر قابل دستیابی خواهد بود:
| ردیف | سایز لوله (اینچ) | ضخامت ورق (میلی‌متر) | وزن لوله (کیلوگرم) | طول لوله (متر) |
| محصول اول | 6 | 6 | 144 | 6 |
| محصول دوم | 8 | 6 | 190 | 6 |
| محصول سوم | 10 | 6 | 237 | 6 |
| محصول چهارم | 12 | 6 | 282 | 6 |
| محصول پنجم | 12 | 8 | 374 | 6 |
| محصول ششم | 14 | 6 | 310 | 6 |
| محصول هفتم | 14 | 8 | 411 | 6 |
- لوله جدار چاه غیر فلزی
یکی دیگر از جنس‌هایی که لوله‌های جدار چاه از آن ساخته می‌شود، PVC می‌باشند. لوله پی وی سی علاوه بر آن‌که در مقایسه با نوع فلزی وزن کمی دارد، نصب و اتصال آن نیز آسان است. همچنین به علت برخورداری از مزایایی همچون مقاومت نسبت به خوردگی، عمر مفید مناسب، نارسایی الکتریکی، عدم سمی بودن، هزینه پایین و امکان استفاده تا 500 متر، در صنعت کاربردهای بسیاری را به خود اختصاص داده است.
لازم به ذکر است که در بعضی از انواع لوله‌های پی وی سی، پوشش اطراف غلاف به شکل مجموعه و چسبیده به لوله جدار چاه است که به‌طور معمول جنس آن فوم خواهد بود. لوله‌های جدار چاه چه از نوع فلزی و چه از نوع پی وی سی باشند، به کمک شماری از اتصالات به هم‌دیگر متصل خواهند شد.
این اتصالات یا به صورت پیچی و یا به صورت نر و مادگی خواهند بود که در نوع اول برای اتصال لوله از پیچ و مهره استفاده می‌شود، در حالیکه در نوع دوم، 2 لوله به طریق فشاری یا رزوه‌ای به شکل نر و مادگی در هم دیگر فرو می‌روند.
نحوه نصب لوله جدار چاه
هنگامی که لوله‌های جدار درون چاه قرار داده می‌شوند، فاصله کمی با دیواره‌ی اصلی چاه خواهند داشت. این فواصل معمولا به کمک فرآیندهای مختلف و افراد متخصص پر خواهد شد. نهایتا عملیات سیمان‌زنی درد انتهای پروژه، تنظیم کننده فرآیند خواهد بود. پر نمودن فضای اطراف لوله، سبب محافظت آن در برابر تنش و آسیب خواهد شد.
کاربرد لوله جدار چاه چیست؟
عمده کاربرد این لوله‌ها در حفاری چاه‌ها و انتقال آب آشامیدنی در سطح شهر و روستا می‌باشد.
انواع حفاری چاه ها
به علت آن که از لوله‌های جدار چاه در حفاری و انتقال آب آشامیدنی استفاده می‌شود، در ادامه به بررسی انواع حفاری چاه‌ها پرداخته‌ایم:
- فرو کردن غلاف به کمک جک فشاری درون
در بعضی از مناطق همچون منطقه وسترن شمالی آمریکا، تعبیه غلاف‌ها به کمک جک در حین عملیات حفاری انجام خواهد شد. 2 عدد جک هیدرولیکی در اطراف چاه محکم شده که پمپ‌های فشاری سبب فعال شدن این جک‌ها خواهد شد. در نهایت غلاف به کمک این جک وارد چاه می‌شود.
غلاف‌ها امکان نصب تا عمق بیش از 1500 فوت را دارا می‌باشند و در صورتی که غلاف‌های قطورتر مورد استفاده قرار گیرد، 4 جک نیاز خواهد بود. لازم به ذکر است که هنگام فرآیند نصب، نیروی وارده از طرف جک به سطح مقطع غلاف تقسیم خواهد شد.
- فرو کردن غلاف در چاه به شکل ضربه ای
در این روش حفاری، ضربه به غلاف وارد شده و پایین فرو می‌رود. نهایتا لجن و خاک خارج شده از داخل خاک، از درون غلاف به بیرون می‌رود.
جمع بندی
لوله جدار چاه یکی از انواع لوله‌های فولادی است که در 2 نوع فولادی و پی وی سی ساخته می‌شود و در حفاری چاه‌ها برای انتقال آب آشامیدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوله‌های جدار چاه یا غلاف به دو شکل مشبک یا غیرمشبک ساخته می‌شوند و برای اجرای آن‌ها یا از روش فرو کردن غلاف به کمک جک فشاری درون و یا از روش فرو کردن غلاف در چاه به شکل ضربه‌ای استفاده می‌نمایند.
منبع(Resource): Well Water Spiral Pipes
سوالات متداول
لوله جدار چاه چیست؟
لوله جدار چاه یکی از انواع لوله های فولادی است که در انتقال آب آشامیدنی کاربرد دارد.
انواع لوله جدار چاه کدام است؟
انواع این لوله شامل مشبک و غیر مشبک و 2 جنس آهنی و پی وی سی می‌شود.
