لوله استیل چیست + 7 مزیت لوله استنلس استیل

احتمالا تا به الان مقاطع فولادی مختلف همچون لوله‌های فولادی را در پروژه‌های ساختمان سازی مشاهده کرده‌اید. انواع مختلفی از این لوله‌ها در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‎گیرند، اما یکی از این انواع که دارای سطحی براق و درخشان می‌باشد، در بازار آهن آلات تحت عنوان لوله استیل عرضه می‌گردد.

از آن‌جایی لوله‌های استیل در برابر خوردگی مقاومت بسیاری از خود نشان می‌دهند، در صنعت دارای محبوبیت قابل توجهی هستند. در ادامه قصد داریم به معرفی کامل این لوله بپردازیم. با ما تا انتها همراه باشید.

لوله استیل چیست؟

لوله استیل یا استنلس استیل (Stainless Steel Pipe) یکی از انواع لوله‌های فولادی بوده که سطحی مقطعی دایره‌ای شکل داشته و به صورت استوانه می‌باشد. لوله‌های استیل به علت دارا بودن عناصری همچون کروم و نیکل، نسبت به خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم هستند؛ به همین علت  موارد استفاده بسیاری را شامل می‌شوند.

قطر خارجی در این لوله‌ها با علامت OD و ضخامت دیواره با علامت WT نمایش داده می‌شود. از لوله‌های استیل در انتقال سیالات و به‌ویژه آب خوراکی استفاده می‌شود؛ چراکه بر بو و رنگ آن اثر نخواهد گذاشت. لازم به ذکر است که لوله استیل نیز به 2 شکل‌ درزدار و بدون درز ساخته می‌شود.

انواع لوله های استیل بر اساس روش ساخت

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، لوله‌های استیل به 2 شکل درزدار و بدون درز ساخته می‌شوند که در ادامه به بررسی نحوه تولید هر کدام خواهیم پرداخت:

• لوله استیل بدون درز

لوله استیل بدون درز یا مانیسمان، بدون انجام عملیات جوشکاری و به عبارت دقیق‌تر به کمک شمش‌های فولادی تولید می‌گردد. در فرآیند تولید آن ابتدا شمش‌ فولادی را به کمک دستگاه‌های مخصوص به صورت لوله‌ای توپر در می‌آورند. سپس با ایجاد سوراخ در سراسر طول آن، فرم لوله‌ای توخالی به آن می‌دهند.

لوله‌ مانیسمان استیلی بسیار همگن بوده و به علت عدم جوشکاری، نسبت به لوله‌‌های درزدار دارای مقاومت بالاتری نسبت به فشار هستند. به همین علت هنگامی که لوله با استحکام بسیار بالا مورد نیاز باشد، از این لوله استفاده می‌کنند.

همان‌گونه که انتظار می‌رود قیمت این لوله نسبت به نوع درزدار، بیش‌تر است. لوله‌های مانیسمان در خطوط حمل و نقل مواد شیمیایی، نفت و گاز، ردیابی حرارتی کارخانه، و غیره کاربرد دارند.

• لوله استیل درزدار

لوله‌ استیل درزدار یا جوش ‌کاری ‌شده همان‌طور که از نام آن برمی‌آید، در طول خود دارای درز می‌باشد. برای ساخت لوله‌های استیل درزدار از ورق یا استیل ضدزنگ استفاده می‌شود. فرآیند ساخت لوله درزدار به این شکل است در ابتدا لازم است ورق فولادی را به شکل لوله‌ای در می‌آورند.

پس از آن در طول لوله، لبه‌های ورق را به کمک فرآیند جوشکاری به هم‌دیگر متصل می‌نمایند. نوردکاری این لوله‌ها به 2 شکل سرد یا گرم انجام می‌شود که همان‌طور که انتظار می‌رود، لوله حاصل شده از فرآیند نورد سرد، صاف‌تر بوده و تلرانس بیش‌تری نیز دارد.

برخلاف لوله نوع قبل، لازم است از این لوله در مواردی که فشار زیادی وجود نداشته باشد، استفاده گردد. در صنایعی همچون خودروسازی، موادغذایی، داروسازی، صنایع دریایی، ساختمان سازی و غیره، از ورق جوشکاری شده استفاده می‌نمایند. لازم به ذکر است که قیمت این لوله نسبت به لوله‌های استیل مانیسمان، مناسب‌تر است.

انواع لوله استیل براساس آلیاژ مصرفی

لوله‌های استیل در مواردی، به صورت آلیاژی ساخته می‌شوند. به آن معنا که از ترکیب عناصر مختلف با هدف بهبود خواص برای ساخت لوله استفاده می‌شود. طبق این دسته‌بندی انواع لوله‌های استیل شامل موارد زیر می‌شود:

• لوله استیل 304

لوله استیل گرید 304 پرکاربردترین انواع لوله‌های استیل به شمار می‌رود. مقاومت این نسبت به خوردگی قابل توجه بوده و ضدعفونی آن به آسانی صورت می‌گیرد. علاوه بر آن‌که فرآیند ساخت این لوله آسان می‌باشد، هزینه تولید پایینی نیز داشته و امکان ساخت آن در ضخامت‌های مختلف وجود دارد. از جمله مزایای این لوله می‌توان به مقاومت بالا در برابر تغییرات دمایی، مواد شیمیایی آلی، ضربه، خوردگی، قابلیت بازیافت و ظاهر زیبا اشاره نمود.

در این لوله به میزان 18 درصد کروم، 8 درصد نیکل، حداکثر 2 درصد منگنز و مقادیری از آن وجود دارد. وجود عنصر کربن، سبب افزایش مقاومت لوله و عنصر کروم منجر به ایجاد انعطاف در لوله خواهد شد. همچنین خاصیت عدم زنگ زدگی به علت وجود عنصر نیکل است.

لوله‌های استیل گرید 304 در صنایعی همچون ساخت لوازم نقلیه، لوله‌کشی، سیستم گرمایشی، انواع حفاظ و غیره استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که چنانچه محل موردنظر دارای دمایی مابین 400 تا 900 درجه سانتی‌گراد باشد، امکان استفاده از لوله‌های استیل این گرید نخواهد بود؛ چراکه به علت وجود کربن، لوله دچار ته‌نشینی کاربیدی یا بارش خواهد شد.

• لوله استیل 316

در این لوله عنصر کروم به مقدار 16 درصد، نیکل 10 درصد و عنصر مولیبدن کم‌تر از 2 درصد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لوله نسبت به نوع قبل در برابر خوردگی مقاومت بیش‌تری دارد و این امر به وجود عنصر مولیبدن باز می‌گردد. لوله‌های این گرید دارای قابلیت جوشکاری، چقرمگی، شکل‌دهی و ماشین‌کاری هستند و در موارد مختلفی همچون مناطق آبی و دریایی، سیستم تصفیه آب و فاضلاب، صنعت موادغذایی، داروسازی، کترینگ و غیره، بکار گرفته می‌شوند.

• لوله استیل 446

این نوع لوله، آلیاژی فریتی است که امکان اجرای عملیات حرارتی بر روی آن وجود ندارد. مقاومت بالای این لوله در برابر اکسیدشدگی، سولفیداسیون و خوردگی در محیط با دمای بسیار بالا، از جمله مزایایی است که می‌توان به آن اشاره نمود.

افزون بر آن، این لوله استیلی دارای هدایت حرارتی خوبی بوده و دارای عناصر آهن به میزان 73 درصد، کروم 23 تا 27 درصد، منگنز 1.5 درصد، سیلیکون 1 درصد، نیکل 0.25 درصد، فسفر 0.040 درصد و سولفور 0.030 درصد می‌باشد. از این گرید لوله در ساخت قطعات کوره، اجزای مشعل روغن، صدا خفه کن صنعتی، پایه تیوپ اشعه ایکس، جعبه آنیلینگ و غیره استفاده می‌کنند.

• لوله استیل 201

این لوله، آلیاژی آستنیتی بوده و دارای عناصری همچون کروم، نیکل و منگنز می‌باشد. لوله‌های استیل گرید 201 دارای قابلیت آنیل‌کاری (عدم برخورداری از خاصیت مغناطیسی) و سردکاری (برخورداری از خاصیت مغناطیسی) هستند و مقاومت آن نسبت به خوردگی، نسبت به انواع قبلی این لوله، پایین‌تر است. به همین خاطر از این لوله استیل در ساخت در و پنجره، تزئینات خودرو، واگن قطار، لوازم خانه و آشپزخانه، کابینت‌ها و غیره استفاده می‌نمایند. لازم به ذکر است که در این لوله عناصر کربن، کروم، نیکل، منگنز، سیلیکون، نیتروژن، فسفر و سولفور به ترتیب در مقادیر 0.15 درصد، 16 تا 18 درصد، 3.5 تا 5.5 درصد، 5.5 تا 7.5 درصد، 1 درصد، 0.25 درصد، 0.060 درصد و 0.030 درصد وجود دارند.

مشخصات فنی لوله های استیل

لوله‌های استیل در گریدهای مختلفی همچون 316، 316L ،304 ،309 و 310 در رده‌های 5، 10، 40، 80 و در طول‌های 6 متری و 12 متری ساخته شده و به دو نوع درزدار و بدون درز تقسیم می‎شوند. لوله استیل مطابق با استاندارد های  ASTM A312،A213 ،A269  و ASME B36.19 به تولید می‌رسد.

مزایای استفاده از لوله‌های استیل در صنعت چیست؟

مزیت‌های استفاده از لوله استیل تنها به مقاومت در برابر خوردگی محدود نمی‌شود و مزایای زیادی را در بر دارد. این موارد به شرح زیر هستند:

1. برخورداری از مقاومت قابل توجه در برابر زنگ‌زدگی
2. مقاومت نسبت به اکسیداسیون و خوردگی در محیط‌های شیمیایی
3. برخورداری از طول عمر بالا
4. دارای وزن پایین
5. برخورداری از قابلیت فرم‌پذیری و ماشین‌کاری
6. امکان تحمل دمای بالا و پایین به مقدار زیاد
7. عدم تاثیر بر رنگ و بوی موادغذایی و دارای قابلیت بازیافت

جمع بندی

لوله استیل یکی از انواع لوله‌های پرکاربرد در صنعت است که دارای ظاهری براق و صیقلی بوده و به علت وجود عناصری همچون نیکل و کروم در ساخت آن، در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی از خود مقاومت بسیاری نشان می‌دهد. این لوله در سری‌های مختلفی همچون 304، 316، 201 و 446 ساخته شده و در صنایع گوناگونی همچون حمل و نقل سیالات، خودروسازی، ساختمان سازی و غیره، بکار گرفته می‌شود.

منبع(Resource): Steel Pipes: Everything You Need to Know

سوالات متداول