از سال‌های بسیار دور تا به الان، لوله‌های فولادی نقش مهمی را در حمل و نقل سیالات مختلف، ایفا کرده‌اند. در طول سال‌های گذشته شاید تنها نوع لوله مصرفی تغییر کرده باشد، اما هیچ‌گاه کنار گذاشته نشد. به عنوان مثال یکی از انواع لوله که در مواردی همچون وزن پایین و عدم نفوذپذیری مواد شیمیایی نسبت به نوع فلزی برتری دارد، لوله‌های پلی اتیلن هستند.
پلی اتیلن از جمله مواد پلیمری بسیار پرکاربرد به حساب می‌آید و در ساخت انواع مقاطع مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه مطلب ضمن معرفی کامل لوله پلی اتیلن، به بررسی انواع و موارد استفاده آن در صنعت خواهیم پرداخت.
لوله پلی اتیلن چیست؟
لوله پلی اتیلن که به اختصار PE Pipe نامیده می‌شود، نوعی لوله‌ای پلاستیکی است که از ترکیب دو ماده پلیمر و اتیلن تولید می‌گردد. ترکیب این دو ماده شیمیایی سبب تولید ماده‌ای مقاوم تحت عنوان پلی اتیلن خواهد شد. یکی دیگر از مزیت‌هایی که سبب افزایش کاربرد و محبوبیت این لوله شده است، انعطاف‌پذیری این لوله می‌باشد.
همین امر سبب آن شده است که لوله پلی اتیلن به عنوان گزینه‌ای مناسب در بسیاری از صنایع به حساب بیاید. به‌طور کلی لوله‌های پلی اتیلن با رنگ مشکی ساخته می‌شوند، اما به تناسب نوع کاربرد خط‌های رنگی بر سطح آن‌ها اعمال می‌گردد که در ادامه به بررسی هر کدام خواهیم پرداخت.
استاندارد ساخت لوله های پلی اتیلن کدام است؟
مهم‌ترین استانداردهایی که لوله‌های پلی اتیلن مطابق با آن ساخته می‌شود، شامل موارد زیر می‌باشد:
- استاندارد ASTMیا انجمن آزمایش و مواد
ASTM D3035: این استاندارد برای آن دسته از لوله‌هایی استفاده می‌شود که به کمک پلیمرهای پلی‌اتیلن با چگالی متوسط و متوسط رو به بالا برای سیستم‌های توزیع فشار پایین آب کاربرد داشته باشند.
ASTM D2513: کاربرد این استاندارد برای لوله‌های پلی اتیلنی می‌باشد که در سیستم‌های توزیع گاز طبیعی کاربرد دارند.
- استاندارد ISOیا سازمان بین المللی استاندارد
ISO 4427: این استاندارد جهانی، برای لوله‌های پلی‌اتیلنی که در سیستم‌های توزیع آب فشار قوی کاربرد دارند، استفاده می‌شود.
ISO 4437: از این استاندارد برای لوله‌های پلی‌اتیلن مورد استفاده در سیستم‌های توزیع گاز طبیعی استفاده می‌نمایند.
انواع لوله پلی اتیلن کدام است؟
انواع لوله‌های پلی اتیلن با ویژگی و کاربردهای منحصر به خود، شامل موارد زیر می‌شوند:
- لوله پلی اتیلن تک جداره
یکی از لوله‌های پلی اتیلن متداول و پرکاربرد، لوله‌های تحت فشار یا تک جداره می‌باشند. در این نوع از لوله از یک جداره لایه به عنوان محافظ و پوشش سطح داخلی استفاده می‌شود. عمده کاربرد این لوله‌ها در شبکه آبرسانی و کشاورزی به عنوان سیستم انتقال آب با فشار پایین یا قطره‌ای می‌باشد.
از جهت دیگر، به علت آن‌که لوله‌های پلی اتیلن تک جداره در برابر دماهای مختلف، مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند، امکان استفاده در اماکن مختلف را خواهند داشت. این لوله وزن پایین و طریقه نصب آسانی دارد، در برابر ضربه و محیط‌های شیمیایی از خود مقاومت خوبی نشان می‌دهد، امکان انواع اتصالات برای آن وجود دارد و به روش اکستروژن تولید می‌گردد.
- لوله پلی اتیلن پنج لایه
لوله پلی اتیلنی پنج لایه از ترکیب لایه‌های چسب، پلیمر و آلومینیوم، به ترتیب دو لایه چسب در لایه میانی، دو لایه پلیمر در سطح داخلی و خارجی رویین و یک لایه آلومینیوم در مرکز تولید می‌گردد.
آلومینیوم مورد استفاده در این لوله، به جز آن‌که مقاومت لوله در برابر انواع فشار و ضربات افزایش می‌دهد، سبب آن خواهد شد که اکسیژن به داخل لوله نفوذ نکند و بدین ترتیب، تاثیر مهمی در محافظت از لوله نسبت به فرسودگی و آسیب‌های حاصل از اکسیژن خواهد گذاشت.
این لوله پنج لایه از مزایای مختلفی مانند سبک وزن بودن، مقاومت بالا نسبت به خوردگی و فرسودگی و انعطاف‌پذیری بالا برخوردار می‌باشد.
- لوله پلی اتیلن پوش فیت
لوله پلی اتیلن پوش فیت، با افزودن مقادیری از پلی پروپلین در ترکیبات ساختاری خود به تولید می‌رسند. به همین ترتیب، لوله نسبت به خوردگی، ضربه، فرسودگی و پوسیدگی و غیره مقاوم خواهد شد. به همین جهت، در کاربردهای با حساسیت‌های بالا از آن استفاده می‌کنند.
از جمله مزایای این لوله می‌توان به مقاومت بالا در آب و هوایی متنوع، کمک به کاهش نشتی، نصب آسان و با سرعت بالا، امکان اتصال به بخش‌های اتصالی قدیمی ساختمان و غیره اشاره نمود.
- لوله پلی اتیلن کاروگیت
لوله کاروگیت همان لوله دو جداره می‌باشد که برای افزایش مقاومت لوله نسبت به عبور سیالات مختلف، تولید گردیده است. سطح صاف و صیقلی درون این لوله، منجر به عبور مایعات با سرعت مناسب و بدون اصطکاک خواهد شد.
به علت آن‌که لوله کاروگیت بر سطح خارجی خود دارای شیار می‌باشد، نسبت به ضربه و آسیب دارای مقاومت زیادی است. همچنین از دیگر مزایای آن می‌توان به مقاومت نسبت به خوردگی، جابه‌جایی آسان، مقاوم نسبت به نور خورشید و پرتوهای آن، مقاومت نسبت به تولید رسوب داخلی، مقاومت نسبت به شرایط آب و هوایی مختلف و غیره اشاره نمود.
- لوله پلیکا
لوله پلیکا به نوعی عملکردی مشابه با لوله‌های یو پی وی سی دارد. استحکام و طول عمر این لوله قابل توجه بوده و در سیستم اتصالات فاضلاب، شبکه آبرسانی و دستگاه‌های سیم‌کشی زیرزمینی کاربرد بسیاری دارد. از مزایای این لوله می‌توان به وزن پایین، انعطاف‌پذیری مناسب، نصب آسان، مقاومت نسبت به خوردگی، وجود عایق حرارتی در آن و غیره اشاره نمود.
مشخصات مکانیکی لوله پلاستیکی پلی اتیلن
مشخصات مکانیکی این نوع از لوله‌ها، شامل موارد زیر می‌شود:
قطر خارجی (OD): قطر خارجی در این لوله از 20 تا بیش از 1600 میلی‌متر می‌باشد.
ضخامت دیواره (Wall Thickness): ضخامت دیواره لوله‌های پلی‌اتیلن نیز همچون قطر خارجی متغیر و از 2 تا 200 میلی‌متر در تغییر می‌باشد.
فشار کاری (Working Pressure): انواع لوله بسته به اندازه و ضخامت، فشار کاری مشخصی را تحمل می‌نمایند.
طول لوله: بسته به نیاز سفارش‌دهنده و نوع کاربرد، لوله‌های پلی اتیلن در طول و اندازه‌های مختلفی به تولید می‌رسند.
مزایای استفاده از لوله پلی اتیلن چیست؟
برخورداری از مزایایی که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد، این لوله‌ها را به گزینه‌ای مناسب در صنایع مختلف تبدیل نموده است:
- مقاوم نسبت به زنگ زدگی و خوردگی
لوله‌های پلی اتیلن نسبت به عوامل ایجاد کننده خوردگی همچون خاک، آب، مواد شیمیایی و اسیدها مقاوم می‌باشند که به همین جهت طول عمر مفید آن‌ها قابل توجه خواهد بود.
- قیمت مناسب
علاوه بر آن‌که این لوله به خودی خود قیمت زیادی ندارد، از آن‌جایی که وزن آن پایین است، در هزینه‌ها صرفه‌جویی بیش‌تری می‌کند.
- وزن پایین
این لوله‌های پلاستیکی نسبت به دیگر انواع لوله، در عین وزن و حجم کم‌تر، مقاومت بالایی دارند.
- برخورداری از انعطاف پذیری
از دیگر مزایای این لوله می‌توان به انعطاف‌پذیری بالا و توانایی آن نسبت به فشار خارجی اشاره نمود.
- مقاومت و استحکام بالا
لوله‌های پلی اتیلن علاوه بر مقاومت در برابر ضربه و شوک مکانیکی که سبب آسیب به لوله می‌شوند، نسبت به دمای مختلف و ویژگی‌های شیمیایی نیز مقاوم می‌باشند؛ چراکه پلیمر موجود در این لوله‌ها منجر به افزایش استحکام آن‌ها می‌گردد.
- عایق الکتریکی
به علت آن‌که این لوله‌های پلاستیکی عایق الکتریکی مناسبی به حساب می‌آیند، در اتصالات الکتریکی و تراکم‌های کابلی کاربرد بسیاری دارند.
لوله های پلی اتیلن چه کاربردی در صنعت دارند؟
از این لوله‌های پلاستیکی به علت برخورداری از ویژگی‌ها و مزایای ذکر شده، در صنایع زیر استفاده می‌کنند:
- صنعت کشاورزی- در این صنعت از لوله با هدف بکارگیری در سیستم آبیاری قطره‌ای و لوله‌کشی آب و مواد شیمیایی استفاده می‌شود.
- آب و فاضلاب- از این لوله برای شبکه‌های انتقال انواع فاضلاب صنعتی و شهری و برای ایجاد شبکه‌های انتقال آب شهری و روستایی استفاده می‌شود.
- صنعت پتروشیمی- از لوله‌های پلی اتیلن در صنعت نفت و گاز، برای سیستم لوله‌کشی محلول‌ها و موادشیمیایی و لوله‌کشی مواد نفتی استفاده می‌شود.
- صنعت برق- در صنعت برق از لوله‌های پلی اتیلن با هدف ایجاد پوشش و محافظ برای انواع سیم و کابل برق در ولتاژهای مختلف استفاده می‌کنند.
- مخابرات- در این صنعت از لوله پلاستیکی به منظور ایجاد محافظ و پوشش فیبر نوری استفاده می‌شود.
جمع بندی
لوله پلی اتیلن یکی از انواع لوله‌های پلاستیکی ساخته شده از پلیمر و اتیلن است که به علت برخورداری از وزن پایین و مقاومت در برابر خوردگی، محبوبیت بسیاری دارد و در صنایع کشاورزی، پتروشیمی، برق، آب و فاضلاب و غیره کاربرد دارد. همچنین این لوله دارای انواع مختلفی همچون تک جداره، پنج لایه، پوش فیت، کاروگیت و پلیکا می‌باشد.
منبع (Resource): Polyethylene Pipe (PE pipe)
سوالات متداول
انواع لوله پلی اتیلن کدام است؟
انواع این لوله شامل لوله تک جداره، پنج لایه، پوش فیت، کاروگیت و پلیکا می‌شود.
مشخصات فنی لوله های پلی اتیلن شامل چه مواردی است؟
این مشخصات شامل قطر خارجی، ضخامت دیواره، فشار کاری و طول لوله می‌شود.
