اصلیترین قسمت هر ساختمان، اسکلت آن است؛ چراکه منجر به سرپا نگه داشتن سازه میگردد. اسکلت سازه یا از بتن یا فلز و یا از چوب ساخته میشود. هرچند استفاده از سازه چوبی نسبت به گذشته بسیار محدود شده است، در مواردی خاص از آن استفاده میگردد.
در مطلبی که پیش رو است، قصد داریم به بررسی ارزان ترین اسکلت ساختمان و بررسی آنکه هر اقلیمی مناسب با چه سازهای میباشد، بپردازیم. در انتها نیز با معرفی 3 سازه سبک و ارزان به شما کمک خواهیم کرد که در انتخاب نوع اسکلت ساختمان، بهترین تصمیم را اتخاذ نمایید. تا انتهای این مطلب با شاهین فلز سپاهان همراه باشید.
معرفی سازه بتنی
در تعریف کلی، سازه بتنی سازهای است که برای ساخت آن از بتن یا بتن آرمه که شامل سیمان، شن، ماسه و فولاد به صورت انواع میلگرد استفاده میشود. چنانچه در یک ساختمان در قسمت ستونها، شاهتیر و پی از بتن آرمه استفاده گردد، آن ساختمان سازهای بتنی خواهد بود که یکی از ارزان ترین اسکلت ساختمان به حساب میآید.
انواع سازه بتنی کدام است؟
دو نوع سازه بتنی که برای ساختمانسازی مورد استفاده قرار میگیرد، شامل موارد زیر میشود:
سازه بتنی کامل با میلگرد
اصلیترین مقطع فولادی در این نوع سازه بتنی، میلگرد است. به جز میلگرد، از سیمان، ماسه و شن نیز در سازه بتنی کامل استفاده میشود و همین موضوع باعث شده که این نوع سازه، یکی از ارزانترین انواع سازههای ساختمانی باشد. در سازه بتنی کامل، از ترکیب بتن و میلگرد یا همان بتن آرمه در ساخت اجزای زیر استفاده میشود:
- فونداسیون
- ستونها
- شاهتیرها و تیرهای فرعی
- سقف و پلهها
- دیوارهای باربر یا برشی
در این نوع سازه از تیرآهن نیز ممکن است استفاده شود که این مقطع فولادی بیشتر در سقف به کار میرود. با توجه به افزایش قیمت آهنآلات، استفاده از سازه بتنی کامل به تازگی محبوبیت بسیاری پیدا کرده است؛ چراکه میزان آهنآلات مورد استفاده در این نوع سازه به مراتب از سازه فولادی کمتر است و هزینه تمام شده آن بیشتر از آنکه به قیمت انواع آهنآلات وابسته باشد، بستگی به قیمت میلگرد دارد.
سازه بتنی با تیرآهن و قوطی
یکی از معایب سازه بتنی کامل، وزن بالای آن است که منجر به آن میشود که اجرای آن برای سازههای مرتفع، از نظر ایمنی دچار مشکل گردد. برای رفع این مشکل، از تیرآهن، قوطی، نبشی و ناودانی برای ساخت ستونها و تیرها استفاده کرده و مصرف میلگرد را تنها به ساخت فونداسیون و دیوارهای برشی محدود میکنند.
عوامل اثرگذار بر قیمت سازه بتنی کدام است؟
مهمترین عامل تاثیرگذار بر قیمت تمام شده سازههای بتنی، قیمت میلگرد و آهنآلات مورداستفاده در آن است. قیمت آهنآلات نیز به قیمت ارز، میزان عرضه و تقاضا در بازار، وزن، کیفیت مواد اولیه، برند تولیدکننده و غیره بستگی دارد.
افزون بر آن، عوامل زیر نیز بر قیمت سازههای بتنی اثرگذار خواهند بود:
- نمای ساختمان- به تناسب آنکه نمای سازه مدرن و پیچیده ساخته شود، قیمت نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
- تعداد طبقات- هرقدر تعداد طبقات بیشتر باشد، واضحا هزینه اجرا نیز بیشتر خواهد شد.
- قیمت زمین- محل احداث سازه از دیگر عواملی است که بر قیمت اسکلت ساختمان تاثیر میگذارد.
- قیمت متریال مصرفی- قیمت مصالح مورد استفاده در سازه و نوع آن، منجر تغییر قیمت تمام شده میگردد.
- هزینه نیروی کار- پرواضح است که هر قدر ساختمانی پیچیدهتر اجرا شود، نیاز به نیروهای متخصص بیشتری خواهد بود که خود منجر به افزایش قیمت سازه میگردد.
قیمت سازه بتنی در سال 1401
اگر قرار بر تخمین قیمت سازه بتنی بر اساس میزان آهنآلات مصرفی باشد، این نکته حائز اهمیت است که برای هر مترمربع سازه بتنی با قاب خمشی متوسط، به 40 تا 55 کیلوگرم، برای قاب خمشی و دیوار برشی 35 تا 60 کیلوگرم و برای قاب خمشی ویژه، به 45 تا 70 کیلوگرم آهنآلات نیاز است. همچنین وزن میلگرد موردنیاز برای هر مترمربع از سقف دال بتنی توپر، کامپوزیتی و تیرچهبلوک به ترتیب 10 تا 15، 8 تا 12 و 5 تا 7 کیلوگرم میباشد.
بهطور کلی قیمت تخمینی هر مترمربع از سازه بتنی در سال 1401 به تفکیک مراحل اجرای سازه، به شرح زیر است:
- اجرای سقف و ستون بتن آرمه با احتساب هزینه مصالح و دستمزد: 2.500.000 یا 3.200.000 تومان
- اجرای سفتکاری ساختمان با احتساب هزینه مصالح و دستمزد: 3.500.000 یا 4.800.000 تومان
- اجرای نازککاری با احتساب هزینه مصالح و دستمزد: حداقل 2.500.000 تومان
سازه فولادی چیست؟
سازه فولادی نیز از ارزانترین اسکلت ساختمان است و گونهای از سازه میباشد که مصالح اصلی آن که برای تحمل بارها و انتقال آنها به کار میرود، از فولاد است. اتصالات به کار رفته در این گونه سازهها از نوع جوشی، پرچی یا پیچ و مهره میباشد و بسته به نوع اتصالات، قطعات طرح شده و کنترلهای مربوط بر روی آنها انجام میشود.
اسکلت فلزی برخلاف اسکلت بتنی وزن بسیار سبکی دارد و به همین دلیل وزن کلی ساختمان را بالا نمیبرد. همچنین ساختمانهایی که با این اسکلت ساخته میشوند، در برابر انفجار مقاومت بسیار بالایی دارند. در نهایت شاید بتوان بالا بودن سرعت و زمان نصب و اتصال بین قطعات فلزی در اسکلت فلزی را مهمترین مزیت این نوع اسکلت دانست.
انواع سازه فولادی کدام است؟
نوع اول سازه فولادی، سازه معمولی است که مهمترین مقطع در ساخت آن تیرآهن است که از این پروفیل در ساخت ستون، شاهتیر و تیرهای فرعی استفاده میشود و کاربرد میلگرد در آن محدود به ساخت فونداسیون، وال پست و سقف میشود.
نوع دیگر سازه فولادی با نام سازه سبک یا LSF نیز وجود دارد که با استفاده از ورق گالوانیزه و پروفیلهای U، Z و C ساخته میشود و باوجود وزن سبک، مقاومت بالایی دارد. همچنین هزینه اجرای آن از سازه فولادی معمولی پایینتر است. البته استفاده از سازه سبک برای ساخت سازههای بلند چندان مناسب نیست.
قیمت سازه فولادی در سال 1401
قیمت اجرای مراحل سفتکاری و نازککاری در سازه فلزی نیز مشابه با سازه بتنی است و تنها عاملی که در میان سازه بتنی و فولادی تفاوت ایجاد میکند، هزینه اجرای هر متر مربع سقف و ستون فلزی است که مابین 2.500 تا 3.600 تومان تخمین زده میشود.
ارزان ترین اسکلت ساختمان کدام است؟
شاید در ظاهر امر، اینگونه به نظر رسد که هزینه تمام شده هر مرحله از سازه فولادی و قیمت مقاطع فولادی بکار رفته در آن، گرانتر از سازه بتنی باشد، اما در انتخاب سازه بتنی باید پارامتر زمان را نیز در نظر داشت. خشک شدن کامل بتن و آماده شدن آن برای تحمل حداکثر بار، حدودا 1 ماه زمان میبرد. یعنی برای ساخت هر طبقه از سازه بتنی به یک ماه زمان نیاز است.
طولانی شدن مدت زمان اجرای سازه بتنی منجر به آن میشود که هزینه در ساخت آن بالا رود. این در حالی است که سازه فولادی معمولا در کارخانه ساخته و در محل پروژه مونتاژ میشود. همچنین استفاده از سازه بتنی در شهرهای بزرگ، چالشهایی مانند نیاز به بستن خیابان برای بتنریزی و غیره را در بر دارد.
به طور کلی هزینه مستقیم مربوط به مصالح و اجرت ساخت در سازههای فولادی کمتر از سازههای بتنی است ولی از طرف دیگر برای آن دسته از کارفرمایانی که مایلند هزینه پروژه را به صورت خردتر و با توجه به پیشرفت پروژه پرداخت کنند، اسکلت بتنی گزینه مناسبتری خواهد بود.
اما با توجه به اینکه عمده هزینه اجرای سازه فلزی، هزینه خرید آهن خام موردنیاز است، مقدار بیشتری نقدینگی در شروع پروژه هزینه میشود. همچنین با توجه به اینکه در ایران پرداخت وام مسکن پس از تکمیل سقف طبقات پرداخت میگردد، در سازههای بتنی میتوان پس از اتمام هر سقف نسبت به دریافت وام اقدام و به پروژه اضافه نمود که این مزیتی برای اسکلت بتنی محسوب میگردد.
قیمت مصالح ساختمانی اعم از قیمت تیرآهن و میلگرد در سالهای اخیر افزایش بسیاری داشته است ولی میتوان شاهد آن باشیم که بتن نسبت به فولاد از نوسانات کمتری برخوردار بوده است و قیمت آن نسبت به سالهای قبل افزایش کمی داشته است.
در صورتی که قیمت فولاد ساختمانی تا 3 برابر قیمت سالهای پیش نیز رسیده است. از همین رو میتوان نتیجه گرفت در واقع، قیمت تمام شده ساختمان اسکلت بتنی کمتر از ساخت سازه فولادی تمام میشود و از لحاظ اقتصادی به صرفهتر است.
معرفی 3 سازه سبک و ارزان
سازههای فولادی و بتنی دو نوع اصلی سازههای ساختمانی هستند و به غیر از آنها، تعدادی سازه سبک و ارزان وجود دارد که برخی از آنها زیرمجموعه سازه بتنی و برخی دیگر زیرمجموعه سازه فلزی هستند. به عنوان مثال، مشهورترین سازه سبک، سازه lsf است که در آن از ورق گالوانیزه بدون درز برای ساخت تیرها و ستونها استفاده میشود.
البته ساخت این سازه محدودیت دارد و نمیتوان از آن برای ساختمانهایی با بیش از 5 طبقه، استفاده شود. 3 سازه سبک و ارزان که کاربرد بسیاری در ساختمانسازی دارند، شامل موارد زیر میشود:
- سازه پانلی سبک
- سازه پیش تنیده سبک
- سازه فضاکار یا فضایی سبک
جمع بندی
سازه بتنی و فلزی از ارزان ترین اسکلت ساختمان به حساب میآیند و هر کدام شامل انواع مختلفی میشوند. سازه بتنی یا با میلگرد و یا از تیرآهن و قوطی ساخته میشود. سازه فولادی در 2 نوع معمولی و سبک به تولید میرسد که در نوع اول انواع مقاطع فولادی همچون تیرآهن و میلگرد مورد استفاده قرار میگیرد.
در نوع سبک، ورقهای گالوانیزه و پروفیلهایی همچون Z، U و C کاربرد بسیاری دارند. 3 سازه سبک و ارزان که از انواع سازههای فلزی و بتنی هستند، شامل سازه پانل سبک، پیش تنیده سبک، فضاکار یا فضایی سبک میشوند.
منبع(Resource): Steel-Concrete Composite Construction
سوالات متداول
ارزان ترین اسکلت ساختمانی کدام است؟
سازه فلزی و بتنی از انواع پرکاربرد و ارزان اسکلت ساختمان هستند که انتخاب نوع سازه وابسته به مسائل اقتصادی، اقلیمی، فنی، اجرایی و غیره است و برتری مطلقی نسبت به دیگری ندارند؛ بلکه تحت شرایط خاص یکی نسبت به دیگری برتری نسبی پیدا میکند.
تفاوت قیمت اسکلت بتنی با فلزی چگونه است؟
هزینه اجرای مراحل سفتکاری و نازککاری در سازه فلزی مشابه با سازه بتنی است و عامل تفاوت آنها، هزینه اجرای هر مترمربع سقف و ستون فلزی است که حدودا 2.500.000 تا 3.600.000 میباشد.