خوردگی و زنگ‌زدگی قطعات یکی از اصلی‌ترین مشکلات برای کسانی است که با قطعات فلزی گوناگون سروکار دارند. پوشش‌دهی سطوح یکی از بهترین روش‌هایی است که می‌تواند مقاومت فلزات را افزایش داده و از خوردگی آن‌ها بکاهد.
بسته به کاربرد، در صنایع مختلف از روش‌های گوناگون پوشش‌دهی فلزات استفاده میشود. گالوانیزه سرد یکی از انواع روش‌هایی است که می‌توان فلزات را با آن پوشش داد. گالوانیزه سرد علاوه بر آن‌که فرآیند آسانی دارد، هزینه آن نیز مقرون به صرفه است. چگونگی انجام این فرآیند و کاربردهای آن، موضوعی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
گالوانیزه سرد چیست؟
گالوانیزه سرد (Cold Galvanizing) یکی از راه‌های محفاظت از فلزات است و کاربردهای بسیار زیادی در صنعت دارد. این فرآیند تفاوت زیادی با دیگر روش‌های گالوانیزاسیون دارد و در آن از روی غنی شده با غلظت حداقل 92 درصد استفاده میشود. برای پوشش‌دهی قطعات به‌وسیله گالوانیزه سرد ابزارهایی همچون قلم‌مو، اسپری یا پیستوله را به کار می‌گیرند و سطح فلز را با روی غنی شده پوشش‌دهی می‌کنند. در ادامه به چگونگی انجام آن خواهیم پرداخت.
قبل از انجام گالوانیزاسیون چه اقداماتی باید صورت گیرد؟
گالوانیزاسیون چه از طریق سرد صورت گیرد و چه از طریق انواع دیگر، یکی از انواع روش‌های پوشش‌دهی به حساب می‌آید. پرواضح است که قبل از انجام هرگونه پوشش بر روی سطح موردنظر، لازم است اقداماتی پیش از آن صورت بگیرد. تعدادی از این موارد به صورت زیر هستند:
- سطح موردنظر ابتدا باید از هرگونه آلودگی، روغن و غیره تمیز شود.
- سطح باید قبل از هرگونه پوشش‌دهی از تمامی آثار زدگی و خوردگی به کمک برسی آهنی پاک‌سازی گردد.
- مهم است که سطح مورنظر خشک و عاری از هر رطوبتی باشد.
گالوانیزه سرد چگونه انجام میشود؟
گالوانیزه سرد با سایر انواع گالوانیزه متفاوت است. آبکاری گالوانیزه سرد توسط یک پولیش غنی شده از روی، اسپری، برس قلمو یا پیستوله انجام می‌گیرد.
اسپری گالوانیزه سرد شامل چه موادی است؟
اسپری گالوانیزه سرد شامل روی غنی شده است که سطح فلزات با آن پوشش داده میشود. روش های آماده سازی برای این گالوانیزه با حذف اولیه کالامین در صورت وجود و از بین بردن دیگر مواد زائد در سطح فلز انجام میشود. رنگهای Zinc یا روی توسط قلمو، غلتک، اسپری و دیگر تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اسپری‌های حاوی روی در این روش، با توجه به وجود یک ترکیب اتصالی، با پوشش‌های معمولی متفاوت هستند. این اتصال دهنده‌ها به روی اجازه می‌دهند به صورت مکانیکی به فولاد متصل شود تا میزان محافظت قابل توجهی را ارائه دهد.
آماده‌سازی سطح مورد نیاز برای استفاده از روکش‌های غنی از روی، دردسر کمتری نسبت به دیگر روش‌های گالوانیزاسیون دارد. پس از آماده شدن سطح مورد نظر برا پوشش‌دهی، روکش روی بر حسب تعداد لایه‌های مورد نیاز روی سطح قرار می‌گیرد. قابل توجه است که در صورتی که پودر روی موجود در رنگ یا روکش غلظت مناسبی داشته باشد، گالوانیزه سرد امکان ایجاد سد محافظتی و تاحدودی محافظت کاتدی را با هدایت الکتریکی میان فولاد و روی فراهم می‌کند.
استانداردهای انجام گالوانیزه چیست؟
پوشش گالوانیزه که برای انواعی از فلزات مانند آهن، استیل و آلومینیوم انجام می‌گیرد، دارای 2 پارامتر اصلی ضخامت پوشش و نوع دانه‌های شکفته یا همان اسپنگل‌ها است. یک سطح گالوانیزه شده، به طور معمول دارای چند لایه گوناگون است که از سطح خارجی شروع میشود و به فلز پایه می‌رسد.
پارامتر ضخامت پوشش، یک مولفه بسیار مهم در عملکرد محصول است که باید مطابق با آخرین استاندارد باشد. با افزایش ضخامت پوشش، اگرچه خواص مقاومت به فرسایش و خوردگی بیشتری ایجاد میشود، به همان میزان، انعطاف‌پذیری و فرم‌پذیری محصول نیز کاهش پیدا می‌کند. در مقابل، ضخامت پوشش کمتر به معنی جوش‌پذیری و فرم پذیری بیشتر است. در پوشش‌دهی به روش گالوانیزه سرد، ضخامت مورد استفاده به طور معمول 5 تا 30 میکرومتر می‌باشد.
نظر به موارد گفته شده، مهم است که پارامترهایی که به آن اشاره شد، از استاندارد مناسبی همچون استانداردهای ISO 1461 ، ASTM A123 ، CAN/CSA G164 وAS/NZS 4680 پیروی کند.
گالوانیزه سرد چه کاربردهایی دارد؟
گالوانیزاسیون سرد در موارد و صنایع بسیاری کاربرد دارد. شماری از این موارد به شرح زیر می‌باشند:
- کاربرد در خودروسازی
- کارایی در قطعه سازی
- کاربرد در تولید قطعات رزوه‌دار همچون پیچ و مهره
- کاربرد در تولید ورق رنگی و شیروانی
- استفاده در تولید مفتول گالوانیزه سرد برای توری مرغی
در مقالات آینده به بررسی تفاوت مفتول گالوانیزه گرم و سرد خواهیم پرداخت.
گالوانیزاسیون به روش سرد چه مزایایی دارد؟
گالوانیزه سرد مزایای بسیاری دارد که منجر به محبوبیت آن میان مصرف‌کنندگان شده است و می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زحمت کم انجام فرآیند گالوانیزه سرد یا به عبارت دیگر، پیچیدگی پایین آن و عدم نیاز به تجهیزات ویژه، از مزایای این روش می‌باشد.
- از دیگر مزایای گالوانیزه سرد می‌توان به سطح براق و درخشان آن اشاره کرد. نظر به این امر، در مواردی که زیبایی ظاهری اهمیت بسیاری دارد، از گالوانیزه سرد استفاده میشود.
- در گالوانیزه سرد به علت آن‌که از تجهیزات مخصوص استفاده نمی‌شود و حجم مواد مصرفی در آن بالا نیست، هدر رفت مواد اولیه در آن پایین است.
- گالوانیزاسیون به روش سرد، در زمان صرفه‌جویی بسیاری می‌کند.
- گالوانیزه سرد صرفه اقتصادی بسیار خوبی داشته و مقرون به صرفه است.
چه معایبی در گالوانیزاسیون به روش سرد وجود دارد؟
در کنار تمامی مزایایی که برای گالوانیزاسیون سرد گفته شد، معایبی نیز برای این فرآیند وجود دارد. یکی از بزرگ‌ترین معایب این روش، دوام و مقاومت پایین آن در برابر خوردگی، نسبت به دیگر روش‌های گالوانیزاسیون است.
این امر نیز به علت عدم پیوند خوردن با فلز در سطح شیمیایی می‌باشد. به علت پایین بودن ضخامت این پوشش، به‌راحتی جدا میشود؛ در نتیجه در محیط‌هایی که رطوبت بسیاری وجود دارد، این روش کارایی بسیاری ندارد.
یکی دیگر از معایب این روش، انتشار در آلودگی است. آلاینده‌های گالوانیزه سرد شامل بخش‌هایی از مواد زائد آبکاری ، اسیدهای ترش و مواد زائد مایع منفعل‌سازی خواهند بود که منجر به آسیب به محیط زیست میشود.
سخن پایانی
در این مقاله اطلاعات مفیدی در رابطه با چگونگی انجام گالوانیزه سرد بیان شد. همان‌طور که بررسی شد، این فرآیند مزایا و معایب منحصر به خود را دارد.
نظر به این امر، مهم است که از شخص متخصص برای انتخاب فرآیند موردنظر راهنمایی‌های لازم را دریافت کنیم. چراکه موارد مصرف مختلف، روش‌های متنوعی را می‌طلبد. آگاهی و شناخت از انواع روش‌های گالوانیزه به انتخاب درست ما و به کارگیری آن، کمک شایانی می‌کند.
منابع:
www.es.lksteelpipe.com
www.corrosionpedia.com
سوالات متداول
گالوانیزه چیست؟
گالوانیزه یا گالوانیزاسیون فرآیندی است که در آن یک لایه پوشش بر سطح فولاد اعمال میشود تا از قطعه در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت کند.
رنگ گالوانیزه سرد چگونه است؟
در این روش، فلز رنگی براق و درخشان به خود می‌گیرد و از زیبایی ظاهری خوبی برخوردار خواهد بود.
اسپری گالوانیزه سرد شامل چه موادی است؟
اسپری گالوانیزه سرد شامل روی غنی شده حداقل 92 است که سطح فلزات با آن پوشش داده میشود.
گالوانیزه به انگلیسی چگونه خوانده میشود؟
گالوانیزه به انگلیسی Galvanized و گالوانیزه سرد به انگلیسی Cold Galvanizing نامیده میشود.
