دهانه سوله به ‌درستی یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب ابعاد سوله سازی است. به این دلیل که انتخاب دهانه با ابعاد مناسب و استاندارد روی بنای سازه تاثیرگذار است.با توجه به نوع کاربری سوله، ابعاد دهانه آن انتخاب می شود.

میزان شیب به ‌کار رفته در سوله با اندازه آن در تناسب خاصی است که برای ساخت سوله استاندارد باید مراعات شود. همچنین نکات مهندسی سازه که در ساخت سوله به‌ کار گرفته می‌شوند، تا حد زیادی بر انتخاب دهانه مناسب برای آن موثرند.

در مطلب پیش رو ضمن پرداختن به این موارد می‌خوانیم:

  • دهانه سوله و فاکتورهای موثر بر تعیین اندازه آن
  • کدام دهانه برای کدام کاربری مناسب است ؟
  • شیب سوله و نقش آن در تعیین اندازه دهانه سوله

با ما تا انتهای مطلب همراهی کنید.

دهانه سوله و انتخاب ابعاد مناسب برای آن

سوله‌ها در چند دهه اخیر نقش مهمی در سازه‌های سبک و کاربردی ایفا نموده‌اند. مصارف گوناگون این سازه‌ها در دنیای صنعت و تجارت آنقدر متنوع است که در مطلب کوتاه نمی ‌توان به آن پرداخت.

موارد مختلفی از کارگاه‌های تولیدی و کارخانجات مختلف با استفاده از سوله ‌های سبک و ارزان قیمت توانسته‌ اند به کسب و کار خود رونق دهند، بدون آنکه نیاز به ساخت و ساز بناهای سنگین و پرهزینه داشته باشند.

همچنین از نظر سهولت و سرعت اجرا، ساخت سوله از نمونه‌ های خاص و متمایزی است که کمتر می‌توان مشابه آن را یافت. انتخاب مصالح مناسب و استاندارد و به‌ کارگیری شیوه ‌های مهندسی نوین برای ساخت سوله نیز از دیگر مواردی است که این سازه مدرن، مفید و کاربردی را در صدر لیست پرمصرف‌ترین بناهای سازه مهندسی قرار داده است.

در این میان توجه به ابعاد به ‌کار رفته در ساخت سوله، از مهم‌ترین مواردی است که در چنین پروسه ‌ای باید در نظر داشت. از ارتفاع سوله در بخش کناره و تاج تا اندازه سطح مورد نظر و از همه مهم‌تر دهانه سوله موارد متنوع و با اهمیتی هستند که ساخت آن را تحت‌ تاثیر قرار می‌دهند.

دهانه سوله و فاکتورهای موثر در آن

اینکه مهندسین چه ابعادی را برای ساخت دهانه سوله انتخاب می‌کنند به موارد گوناگونی مرتبط است.

دهانه سوله و فاکتورهای رسمی در آن

در ادامه مطلب برخی از مهم‌ترین این موارد را با هم مرور می ‌کنیم:

اجزای سوله و کاربرد آن‌ها در سازه

نوع کاربری و تاثیر آن بر دهانه سوله

از مهم‌ترین مواردی که بر ابعاد دهانه سوله تاثیر می‌گذارد، نوع کاربری آن است. ناگفته پیداست سوله‌ ای که برای یک کارگاه معمولی تولیدی یا بسته ‌بندی ساخته می‌شود، نیاز به دهانه ‌ای با ابعاد بسیار بزرگ نداشته و می‌توان آن را با حداقل ابعاد دهانه مورد نیاز نیز طراحی نمود.

اما هنگامی که سوله را برای نگهداری و انبارش اقلامی با حجم زیاد و اندازه‌های بزرگ در نظر می‌گیریم، انتخاب دهانه با ابعاد بزرگ از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود.

همچنین سازه‌ای که به عنوان آشیانه هواپیما، هلی‌ کوپتر و تانک و دیگر ادوات و ماشین‌های نظامی به‌کار گفته می‌شود، نیازمند دقت بالا در انتخاب اندازه دهانه سوله است. به نحوی که هنگام استفاده با مشکلات حاشیه‌ ای روبرو نشود.

توجه به این نکته ضروری است که اندازه دهانه در سوله آشیانه هواپیما در هر دو بخش طول و عرض بزرگ بوده و در غیر این صورت، سوله مورد نظر کاربردی نخواهد بود.

در سوله ‌هایی با کاربری‌ های متفاوت نظیر سوله موقت برای امداد رسانی در حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی نیز، این ابعاد با تشخیص مهندسین محاسبه و اعلام می‌شود.

شیب سوله در بخش سقف

این عامل بر ابعاد دهانه تاثیر به ‌سزایی دارد که پیش از انتخاب نهایی باید مورد ارزیابی قرار گیرد.

نسبت شیب سقف با اندازه دهانه در سوله سازی معکوس است. هر قدر دهانه سوله بزرگ‌تر باشد اندازه زاویه شیب آن کمتر و به‌ عبارتی شیب سقف ملایم‌تر خواهد بود. این مورد بر میزان مقاومت سوله در برابر عوامل فیزیکی و بارهای وارده نیز موثر بوده و حدود آن را تعیین می‌ کند.

بر این اساس، مهندسین طراح و سازندگان سوله، ابعاد بهینه را برای این کار در نظر می‌گیرند. به ‌طوری که ضمن بیشترین امکان استفاده از سوله با اندازه دهانه مناسب، فشارها و نیروهای وارد بر سقف نیز نسبت به اندازه شیب محاسبه شود.

در این مورد اندازه شیب بین ۱۰ تا ۳۰ درصد محاسبه می‌شود. بهترین اندازه برای دهانه سوله براساس جدول مقایسه با شیب اندازه‌گیری شده و نسبت به ابعاد سوله انتخاب می‌شود.

اندازه دهانه اصولا بین ۱۲ تا ۴۰ متر قابل قبول است. اندازه بهینه بین ۲۰ تا ۳۵ متر بوده و برای کاربری‌های مختلف متنوع است.
نسبت شیب سوله با اندازه دهانه سوله به این ترتیب مقایسه می‌شود که در دهانه‌های کوچکتر از شیب ۲۰٪ استفاده می‌شود، در حالی که برای دهانه بسیار بزرگ، شیب تا ۱۵ درصد مناسب است. البته در سوله‌هایی با ابعاد دهانه بیش از ۴۰ متر، این مقدار به عدد حداقلی ۱۰٪ کاهش پیدا می‌کند.

در همه این حالات و دیگر اندازه‌ها، لازم است رعایت تعادل و توازن بین بارهای وارده از طرف نیروهایی مانند بارش برف و وزش باد نیز در محاسبات توسط مهندسین اعمال شده و نتیجه نهایی برای انتخاب دهانه مناسب جهت سوله در نظر گرفته شود.

برای ساخت سوله نیاز به مشاوره دارید؟
۰۳۱۴۵۲۷۳۰۱۰

اندازه مناسب دهانه سوله با توجه به نوع کاربری در آن

با آنکه انتخاب اندازه دهانه سوله بخشی از سفارش ساخت آن به ‌شمار می‌آید، اما با آگاهی نسبت به نوع کاربری مورد نیاز، بهتر می توانیم اندازه مناسب برای دهانه مناسب سوله را انتخاب و اجرا کنیم.

اندازه مناسب دهانه سوله با توجه به نوع کاربری در آن

مهندسین طراح در این مورد تحقیقات جامعی انجام داده و دهانه‌های مختلف را برای کاربری ‌های گوناگون به این ترتیب دسته ‌بندی کرده‌اند:

  • سوله ‌های سبک (مانند » سوله خرپایی) با دهانه‌ های ۲۲ متر: برای استفاده جهت کارخانجات، سالن‌های ورزشی و استخر، مرغداری و گاوداری و موارد مشابه دیگر
  • سوله ‌های سبک با دهانه‌های تا ۳۶ متر: سوله از نوع UBM که برای مصارف کشاورزی و انبار محصولات این فیلد کاری مناسب است. اندازه دهانه از ۱۰ تا ۳۶ متر و ارتفاع تا ۱۲ متر قابل اجراست و نصب سریع و آسان این نمونه‌ها در کنار قابلیت افزایش طول سوله به طور نامحدود نیز از دیگر ویژگی‌های آن به‌ شمار می‌آید. این میزان دهانه همچنین برای مصارف صنعتی، سالن‌های تولید قطعات صنعتی و سردخانه‌های نگهداری مواد غذایی نیز کاربرد دارد.
  • در ساخت سوله برای راه اندازی کسب و کار و بازگشت سریع سرمایه نیز این نوع سوله با دهانه بین ۱۰ تا ۳۶ به‌ خوبی پاسخگوست.
  • سوله‌ های قوسی یا زمین به زمین با دهانه بین ۱۰ تا ۳۴ متر نیز از دیگر نمونه های کاربردی سوله هستند که با مصارف متنوع از استقبال خوبی بین کاربران روبرو شده‌اند.

بزرگترین دهانه سوله

برخورداری سوله از دهانه‌های بزرگ، از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که لازم است این سازه فولادی آن را دارا باشد. از آن‌جایی که در ساخت سوله نیاز به ورود و خروج اشیا و بارهای عظیم‌الجثه وجود دارد، لازم است که دهانه بارها به نحوی ایجاد شود که امکان جابه‌جایی در آن وجود داشته باشد.

قابل توجه است که ساخت دهانه‌های بسیار بزرگ تنها برای سوله‌های خرپایی امکان‌پذیر است؛ چراکه این سوله‌ها تنها سازه‌هایی هستند که امکان ساخت دهانه در ابعاد بزرگ و نامحدود بدون وارد کردن آسیب به کیفیت در آن‌ها وجود دارد.

در سوله‌های تیرورقی به علت نیاز به ستون‌های زیاد و به کارگیری فولاد در ساخت، هزینه بالایی داشته و سوله‌های یو بی ام نیز به دلیل استفاده از ورق‌های با متراژ مشخص، امکان دارا بودن دهانه‌های بزرگ را ندارند.

حداقل و حداکثر طول دهانه سوله

همان‌طور که تا به این قسمت از مقاله بررسی کردیم، عوامل بسیاری در تعیین اندازه دهانه سوله اثرگذارند. با این حال به طور کلی می‌توان گفت حداقل طول دهانه سوله 10 متر و حداکثر طول آن در موارد خاص، 45 متر می‌باشد.

دهانه سوله و صرفه اقتصادی سازه

یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار دیگر در انتخاب دهانه مناسب برای ساخت سوله، محاسبه سود و زیان ساخت و صرفه اقتصادی در کل پروژه است.

به این معنا که چون میزان مصالح کاربردی برای ساخت هر سوله، تا حد زیادی به ابعاد آن بستگی دارد، مهندسین تلاش می‌کنند تا به ‌صرفه‌ ترین و در عین حال مناسب‌ ترین ارقام را برای این نوع سازه در بخش‌های مختلف انتخاب و اجرا کنند، دهانه سوله نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد و برای برآورد هزینه نیاز به محاسبه دقیق دارد.

دهانه سوله و صرفه اقتصادی در آن

دهانه سوله چیست؟

قبلا ذکر کردیم که سوله به سازه های فلزی گفته می شود که سقف های شیبداری دارند. درواقع به ساختمان های پیش ساخته فولادی که برای مصارف متعددی استفاد می شوند، سوله گفته می شود.

منظور از دهانه سوله مسیر ورود به سوله و خروج از آن است که با توجه به نکاتی که در بالا ذکر شد ابعاد، اندازه و ارتفاع آن مشخص می شود.

انواع سوله از نظر قرارگیری دهانه

طبق این دسته بندی، انواع سوله شامل موارد زیر می‌شوند:

  • سوله با یک دهانه به شکل 88
  • سوله با بیش از یک دهانه (2 و یا بیشتر) که به شکل 88، یا 888 یا 8888 می باشد.
  • سوله با 2 دهانه به صورت 8
  • سوله چندضلعی
  • سوله قوسی

جمع بندی

ساخت سوله و محاسبه بخش‌های مختلف آن به ‌نحوی که به ‌صرفه، زیبا و اقتصادی باشد، از اهداف همه سازندگان این نوع سازه سبک و کاربردی است.

دهانه از المان‌های مهم و اصلی سوله است که محاسبه ابعاد آن از موارد مهم و کلیدی در این نوع سازه به‌ شمار می‌آید. از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار در تعیین مقدار دهانه سوله، می‌توان به نوع کاربری، ابعاد سوله، میزان متریال مصرفی و بودجه اختصاص یافته برای ساخت سوله اشاره کرد.

در کنار این موارد، فاکتور استفاده بهینه از فضای موجود و رعایت اصول ایمنی ساخت را نیز باید در نظر داشت.
تنوع در انواع سوله نیز فرصت مناسبی ایجاد می کند تا اندازه دهانه را در میان نمونه‌های موجود به دلخواه و تناسب پیدا کرده و بهترین کاربری را از سوله داشته باشیم.

برای اولین بار در ایران

تولید پروفیل زد تا ارتفاع 32 و ضخامت 6

۰۳۱۴۵۲۷۳۰۱۰

سوالات متداول

فاکتورهای اصلی تاثیرگذار بر دهانه سوله چیست

نوع کاربری و تاثیر آن بر دهانه سوله و شیب سوله در بخش سقف دو عنصر مهم در تعیین اندازه دهانه سوله هستند.

سوله های سبک با دهانه 22 متری مناسب چه نوع سوله هایی است

سوله ‌های سبک با دهانه‌ های ۲۲ متر برای کارخانجات، سالن‌های ورزشی و استخر، مرغداری و گاوداری مناسب است.

رابطه شیب سقف سوله با دهانه آن چگونه است

نسبت شیب سقف با اندازه دهانه در سوله سازی معکوس است. هر قدر دهانه سوله بزرگ‌تر باشد اندازه زاویه شیب آن کمتر و به‌ عبارتی شیب سقف ملایم‌تر خواهد بود. این مورد بر میزان مقاومت سوله در برابر عوامل فیزیکی و بارهای وارده نیز موثر بوده و حدود آن را تعیین می‌ کند.