سوله تیر ورقی چیست + اجزا و ۵ مزیت آن

سوله تیر ورقی یکی از انواع سوله‌های کلاسیک است که با روش اتصال صفحات فولاد به یکدیگر ساخته می‌شود. برش ورق‌های فولادی و جوشکاری خاص آنها به یکدیگر، با مزایا و معایبی همراه است که بازتاب آن را در سوله‌هایی از این نوع به‌خوبی می‌توان دید.

اجزای این نوع سوله، کاربردها و دیگر نکات مربوط به آن را در این مطلب دنبال خواهیم کرد. هم‌چنین تفاوت این نوع سوله با انواع دیگر و مزایا و معایب کاربردی آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تا انتهای نوشتار ما را همراهی کنید.

سوله تیر ورقی چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟

سوله‌ها از مهم‌ترین سازه‌های کاربردی در دنیای صنعت و تجارت به‌شمار می‌آیند. کاربردهای گوناگون آنها از ساخت انبار برای نگهداری و توزیع کالا تا مواردی نظیر سالن‌های چندمنظوره و آشیانه هواپیما متنوع است. در این میان تنوع در تکنیک‌های ساخت این سازه‌های سبک و پرکاربرد، آنها را به نمونه‌هایی با ساختار متفاوت تقسیم‌بندی نموده است.

سوله‌های تیر ورقی، که در کشور ما کاربردهای فراوانی دارند، به‌نوعی کلاسیک و سنگین به‌شمار می‌آیند. از نظر میزان فولاد مصرفی در ساخت، این نوع سوله چندان مقرون به‌صرفه نبوده و امروزه کاربرد آنها در بسیاری نقاط جهان منسوخ شده است.

در ساده‌ترین تعریف، سوله تیرورقی از پرکاربردترین نمونه‌های این محصولات است که از اتصال و جوشکاری ورق‌های فولاد سیاه رنگ و به شکل سازه‌های مورد نظر تهیه می‌شود.

در این روش ورق‌های فولاد برطبق طراحی مورد نظر و در ابعاد محاسبه‌شده برش خورده و در محل نصب توسط جوش CO2 و یا پیچ و مهره به یکدیگر متصل می‌شوند.

مزیت بزرگ سوله تیر ورقی را می‌توان انعطاف‌پذیری آن در طراحی و ساخت دانست، امتیازی که کاربرد این نوع سوله را برای مصارف گوناگون از دیرباز تاکنون ممکن ساخته است.

این پوشش وسیع و کاربردی، سوله تیرورقی را به محصولی شناخته شده و قدیمی در صنعت ایران تبدیل نموده که موارد فراوان کاربرد آن را در مکان‌های مختلف می‌توان مشاهده نمود.

در ادامه مطلب درباره ساخت این نوع سوله و مراحل آن به توضیحات بیشتری می پردازیم.

سوله تیر ورقی: از طراحی تا تولید

کارگاه‌های سوله‌سازی در سال‌های اخیر و با رشد روزافزون سایر صنایع گسترش بالایی یافته‌اند. نیاز مجموعه‌های تولیدی به سازه‌هایی با ساختار منسجم و هزینه کمتر که بتوان آنها را در موارد گوناگون مورد استفاده قرار داد باعث شده، ساخت انواع سوله با ابعاد و گنجایش گوناگون امروزه به یکی از صنایع پررونق با بازدهی فراوان تبدیل شود.

در این میان انواع سوله تیر ورقی با تولید برنامه‌ریزی‌شده و مرحله‌بندی‌شده، در مسیر تولید و عرضه قرار گرفته و با استقبال زیادی روبرو شده است. پیش‌ساخت این نوع سوله در کارگاه‌های ویژه و بر اساس برنامه زمان‌بندی‌شده انجام می شود، تا مشتریان از خدمات دریافت به‌موقع آن، در مقیاس وسیع بهره‌مند شوند.

طراحی، نخستین گام در مراحل تولید این کالای صنعتی است که بر اساس اطلاعات دریافتی صورت می‌گیرد. بسته به فضا و موردی که قصد طراحی سوله تیر ورقی برای آن را داریم، این اطلاعات متنوع خواهد بود.

تا پیش از ابداع سوله‌های تیر ورقی، از تیرآهن برای ساخت اسکلت‌های فلزی استفاده می‌شد که وزن بالایی داشت و تهیه آن مستلزم عبور از مراحل سنگین و طولانی شامل ریخته‌گری می‌شد.

اما پس از یک دوره مصرف بالای تیرآهن و با تحلیل‌های مهندسی که پیرامون معایب کاربردی آن صورت گرفت، تیر ورق جایگزین آن شد.

اجزای تشکیل دهنده تیر ورق کدامند؟

ترکیب اصلی تیر ورق از یک جان (تیغه مرکزی) و دو بال تشکیل شده که المانی ترکیبی به‌شمار می‌آید. این بخش‌ها همگی از ورق‌های فولاد با ضخامت مشخص و بر طبق محاسبات مهندسی دقیق تهیه می‌شوند.

ضخامت جان یا تیغه مرکزی بسته به باری که باید در سازه پخش شود محاسبه و اجرا می‌شود. در بخش جان پرکاربردترین انواع تیر به شکل تخت ساخته می‌شود.

در مواردی که نیاز به بالاتر بردن مقاومت در سازه سوله وجود دارد، تیغه مرکزی به شکل سینوسی یا موجدار طراحی و مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع جان امکان تولید تیرهایی با ارتفاع بیشتر و وزن کمتر را فراهم می‌آورد. این نوع تیرها در عمل بار تجمعی بیشتری را که بر سازه وارد شده تحمل و آن را در طول قاب‌ها منتقل می‌کنند.

در مرحله تولید نیز، ابتدا یکی از بال‌ها در کف قرار گرفته و جان با چند خال جوش و دقت بالا برای تراز و تنظیم بودن فواصل به محور میانی آن متصل می‌شود. با فاصله زمانی کمی، تیر چرخیده و به بال دیگر به همین شکل متصل می‌شود.

اتصال اولیه با جوش‌های نقطه‌ای و برای تنظیم مقاطع بوده و در اتصال نهایی که به روش زیرپودری انجام می‌شود، به‌شکل سراسری صورت گرفته و اتصالات کاملا محکمی ایجاد می‌کند.

آشنایی با اصلی‌ترین اجزای سوله تیر ورقی

ستون‌ها: ستون هر سوله، مهم‌ترین جزء در آن است که تحمل بار وزن سوله عمدتا بر عهده آن قرار دارد. پس از اجرای فونداسیون، ستون‌ها بر روی صفحه سوار شده و با پیچ و مهره محکم می‌شوند. گونیا بودن سوله که با تراز و شاقول بندی صورت می‌گیرد، بسیار مهم بوده و حکایت از مراعات اصول ایمنی در سازه نهایی دارد.

استرات: استرات از اجزای فنی و تهیه شده از پروفیل قوطی است که در امتداد سوله نصب شده و قاب‌های متوالی به یکدیگر متصل می‌شوند. نقش این اجزا تکیه‌گاه‌های جانبی است و با طول بین ۴ تا ۸ سانتی متر تهیه و مورد استفاده قرار می‌گیرند. این اجزاء با کمک اتصالات فلنجی از یک سر به تیغه اصلی تیر میانی و از سوی دیگر به سر ستون اصلی متصل می‌شود.

رفتر: این المان‌های هشتی‌شکل سقف در سوله تیر ورقی به شکل دو تیغه مجزا به محل نصب، حمل شده و در پی کار مونتاژ و با جرثقیل بالا کشیده می‌شوند. تعداد مناسب رفترها بر اساس نیاز و اقتضای سازه مورد نظر محاسبه می‌شوند.

مهاربندها: با توجه به حساسیت و آسیب‌پذیری اسکلت سوله، کاربرد مهاربندها در انواع میل مهار، سگراد و وال پست و دیگر انواع مهار کننده‌ها در ساخت سوله تیر ورقی مرسوم است. در صورت فقدان این اجزای کلیدی و حیاتی، ساختار سوله متزلزل بوده و از نظر ایمنی کاربرد، قابل اطمینان نخواهد بود.

لاپه: پرلین یا لاپه از اتصالات فرعی سوله است که اغلب از جنس پروفیل زد ساخته می‌شود و تامین‌کننده‌ی استحکام سقف سوله است. پروفیل‌های نبشی و ناودانی نیز برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مزایای سوله تیر ورقی

مزایای استفاده را سوله‌های تیرورقی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• دوام بالا تا چندین دهه به شکل تضمینی
• قابلیت ساخت سوله با دهانه‌های وسیع
• نصب سریع و پیاده‌سازی فوری توسط اتصالات پیچ و مهره
• قیمت مناسب و ارزان اجرت کار در نصب این نوع سوله نسبت به سوله خرپا
• انعطاف‌پذیری آن در طراحی و ساخت

در مقابل از معایب اصلی سوله تیرورقی این است که سنگینی این نوع سوله با کاربرد فولاد بیشتر همراه بوده و از نظر متریال نسبت به انواع خرپا مصرفی چندان مقرون به‌صرفه نیست.

جمع بندی

اگر قصد اجرای سوله برای مصارف کاربردی گوناگون را دارید، سوله تیر ورقی گزینه‌ای در دسترس و مناسب برای این منظور خواهد بود.

امکان اجرای سریع و آسان با قیمت مناسب این نوع سوله و مزایای کاربردی آن باعث شده برای سال‌ها گزینه انتخابی عموم صنعتگران، تولیدکنندگان و صاحبان دیگر مشاغل با نیاز به فضاهای مسقف و سرپوشیده به‌شمار آید.

شما نیز می‌توانید سفارش ساخت سوله تیر ورقی را در لیست مراحل کاری خود قرار دهید و از مزایای آن بهره‌مند شوید.

منبع (Resource): Analysis of Industrial Gable Frames

سوالات متداول