هیچ صنف و صنعتی از گزند افراد سودجو که سعی در ارائه محصولات بی‌کیفیت و تقلبی دارند، در امان نیست. صنایع فولاد و آهن‌آلات نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بخصوص در کشورهایی همچون ایران، که دسترسی بسیاری به منابع طبیعی وجود دارد، افراد بسیاری در این حوزه فعالیت می‌کنند.
یکی از مقاطع فولادی که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد، تیرآهن است. این مقطع در تامین مقاومت یک ساختمان نقش مهمی دارد؛ بنابراین نحوه تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی یکی از اقدامات ضروری در هر پروژه ساخت و ساز به حساب می‌آید.
روش‌هایی سریع و نسبتا آسان برای تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی وجود دارد که در ادامه این مطلب قصد داریم این موارد را بررسی نماییم. تا انتها با شاهین فلز سپاهان همراه شوید. استعلام قیمت تیرآهن با مراجعه به لینک درج شده
تیرآهن چیست و چه کاربردی دارد؟
تیرآهن یکی از انواع پروفیل‌های مقطع باز به شکل‌های I و H است که متشکل از جان و بال می‌باشد. وظیفه اصلی این مقطع فولادی تحمل تنش و فشارهای وارده به سازه است و استحکام سازه را در برابر انواع فشارهای وارد شده افزایش می‌دهد. باتوجه به نقش مهم تیرآهن در ساختمان سازی، لازم است از کیفیت آن اطمینان حاصل پیدا کرد و روش‌های تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی را بررسی نمود.
نحوه تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی
پیش از این، به معرفی تیرآهن و اهمیت وجود آن در ساختمان سازی پرداختیم. پر واضح است که در صورت بکارگیری مقاطع بی‌کیفیت در سازه، مقاومت و به تبع آن، امنیت ساختمان پایین می‌آید. بنابراین لازم است به بررسی راه‌های تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی پرداخته شود. در ادامه روش‌هایی را ارائه کرده‌ایم که با استفاده از آن‌ها می‌توان تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی را انجام داد. این موارد به شرح زیر هستند:
- مشخصات ظاهری تیرآهن
توجه به مشخصات ظاهری و شکل هندسی تیرآهن، از اولین مراحل تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی است. تیرآهن‌ها دارای شکل‌ها و مشخصات هندسی متفاوت هستند که با بررسی هر کدام از آن‌ها، می‌توان دسته‌بندی هر کدام را تشخیص داد.
طبق مشخصات ظاهری، تیرآهن به شکل I و H است که از آلیاژهای مختلف تولید می‌گردد. این قطعه فولادی بر اساس روند تولیدی هرکارخانه از یک نوع مشخصه هندسی پیروی می‌کند.
از دیگر نکات مهم در ارتباط با تیرآهن، تنوع سایز آن‌ها می‌باشد. هرکدام از این سایزها، مشخصات فیزیکی خاص خود را دارا هستند؛ بنابراین لازم است به هنگام خرید، ویژگی هر کدام از آن‌ها بررسی گردد. مهم‌ترین سایزهای تیرآهن شامل تیرآهن 12، 14، 16، 18، 20، 22، 24، 27 و 30 می‌شود.
2. وزن تیرآهن
یکی دیگر از روش‌های تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی، بهره گرفتن از جدول وزن تیرآهن می‌باشد. وزن یک تیرآهن به حجم و چگالی آن بستگی دارد. لازم به ذکر است که حجم، همیشه به ابعاد تیرآهن وابسته بوده و تعیین می‌کند که چقدر فضا در سازه اشغال خواهد شد. برای تشخیص تیرآهن تقلبی، باید وزن تیرآهن دریافتی را با جدول استاندارد وزنی اشتال، مطابقت داد. به‌طور کلی وزن تیرآهن از طریق فرمول زیر قابل محاسبه می‌باشد:
3. علامت اختصاری درج شده بر تیرآهن
علامت اختصاری حک شده روی تیرآهن، می‌تواند یکی از روش‌های تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی باشد. تمامی تولیدکنندگان مقاطع فولادی در زمان تولید تیرآهن، در جهت مشخص کردن محصول خود، علامت اختصاری بر روی تیرآهن حک می‌کنند که نشان دهنده نام تجاری محصول است. این راهکار به نوعی به نفع تولید کننده می‌باشد؛ چراکه بر اساس نام تجاری می‌توانند محصول خود را تبلیغ نمایند.
نام تجاری مخصوص تیرآهن‌ها از چند حروف اصلی برند تشکیل شده‌اند که در ایران تمام کارخانجات تولید تیرآهن این کار را انجام می‌دهند. 6 نمونه از علامت‌های تجاری تولیدکنندگان در ایران به شرح زیر می‌باشد:
- علامت تجاری کارخانه فولاد امیرکبیر خزر: AKS
- علامت تجاری کارخانه فولاد الماس تاکستان: ATJU
- علامت تجاری کارخانه فولاد آریا ذوب: ARIA
- علامت تجاری کارخانه فولاد آناهیتا گیلان: AGJU
- علامت تجاری کارخانه آذر فولاد امین: AFA
- علامت تجاری کارخانه ذوب آهن: ESCO
4. نحوه بسته‌بندی تیرآهن
تیرآهن همیشه در حجم بالا خریداری می‌شود و بسته‌بندی آن‌ها نیز بر همین اساس است. در هنگام خرید مقاطع فولادی از جمله تیرآهن، میلگرد، نبشی و سایر موارد دیگر، بسته‌بندی یا بندیل در حجم مشخصی آماده ارسال برای مشتری می‌باشند. بسته‌های تیرآهن همیشه در وزن ۵ تن هستند، که گاهی نیز بر اساس روند تولیدی تولیدکننده به طور متغیر در اندازه‌های ۲ الی ۵ تنی نیز به فروش می‌رسند.
5. پلاک تیرآهن
همیشه قبل از ارسال بسته تیرآهن، بر روی هر بندیل یک پلاک قرار خواهد گرفت. پلاک بر روی بندیل همان پلاک شناسایی تیرآهن است که با بررسی آن می‌توان به اصل بودن تیرآهن پی برد. درون پلاک تیرآهن اطلاعاتی نظیر موارد زیر درج شده است:
- نام محصول
- نام تولیدکننده
- پارامترهای به‌کارگرفته شده
- وزن
- استاندارد
6. میزان جوش‌پذیری تیرآهن
همیشه در زمان استفاده از تیرآهن، میزان جوش‌پذیری آن اهمیت بسیاری دارد؛ چراکه ترکیبات مواد اولیه فولادی به‌کار رفته در تیرآهن و ضخامت می‌تواند در کیفیت جوشکاری بر روی تیرآهن تاثیرگذار باشد.
اگر تیرآهن اصل نباشد، امکان ارائه خصوصیات جوش‌پذیری مناسبی نخواهد داشت. در زمان تشخیص کیفیت تمامی محصولات فولادی این روش نیز به کار گرفته می‌شود.
7. رنگ تیرآهن
توجه به رنگ تیرآهن یکی دیگر از روش‌های تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی است. تیرآهنی که دچار زنگ‌زدگی شده باشد و رنگ یکنواختی نداشته باشد، جزو محصولات مرغوب و اصل نخواهد بود؛ زیرا رنگ تیرآهن باید یکدست و فاقد رنگ کدری باشد. اگرچه گاه پیش می‌آید که به علت انبارداری نادرست، رنگ تیرآهن تغییر کند که همین امر نیز بر روی کیفیت محصول تاثیر خواهد گذاشت.
استاندارد ساخت تیرآهن
پیش‌تر روش‌هایی برای تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی و اطمینان از سلامت کالا ارائه گردید. یکی از این موارد، استاندارد ساخت تیرآهن ذکر شد که در ادامه به معرفی استانداردهای معتبر ساخت تیرآهن می‌پردازیم:
- استاندارد IPE
بسیاری از تولیدکنندگان در ایران، از استاندارد IPE که مطابق با استاندارد اروپا است، برای تولید تیرآهن استفاده می‌کنند. تیرآهن‌ها بر اساس استانداردهای مشخص شده دارای ظاهر و ویژگی‌های مختلفی هستند. از ویژگی های این تیرآهن می‌توان به یک اندازه بودن بال در ابتدا و انتهای آن اشاره کرد.
- استاندارد INP
تولید این تیرآهن بر اساس استاندارد دو کشور چین و روسیه است. طرح ظاهری آن مانند مورد قبلی شبیه به حرف (I) می‌باشد. این دو تیرآهن از نظر طرح ظاهری شباهت زیادی با یکدیگر دارند و برای بیان تفاوت آن‌ها می‌توان به این نکته اشاره کرد که با فاصله گرفتن از جان تیرآهن، میزان ضخامت بال آن کم می‌شود.
- استاندارد IPB
طبق این استاندارد، در تیرآهن بال پهن یا هاش، طول جان با بال آن تقریبا برابر است. این تیرها به سه نوع سبک، سنگین و فوق سنگین تقسیم می‌شوند که در میزان وزن باهم متفاوت هستند.
- استاندارد CNP
این نوع تیرآهن در طول جان‌های خود حفره‌های 6 ضلعی دارد و با جوشکاری و برشکاری دو تیرآهن IPE و از طریق شبکه کردن تیرآهن تولید می‌گردد.
جمع بندی
تیرآهن یکی از انواع پروفیل‌های مقطع باز است که به شکل‌های H و I تولید و عرضه می‌گردد. این مقطع فولادی در تامین مقاومت سازه نقش مهمی را ایفا می‌کند. به همین علت لازم است که تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی با استفاده از روش‌هایی همچون توجه به مشخصات ظاهری، وزن تیرآهن، میزان جوش پذیری، بندیل بندی و غیره صورت گیرد.
منبع(Resource): I-beam
سوالات متداول
علامت اختصاری تیرآهن شامل چه مواردی است؟
علامت اختصاری در حقیقت تعیین کننده برند کارخانه تولید کننده است.
روش تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی چیست؟
با درنظرگیری نکاتی همچون وزن، رنگ، مشخصه‌های ظاهری، توجه به نحوه بسته بندی و غیره می‌توان این دو را از یکدیگر تمیز داد.
