یوبولت یا همان کُرپی شاید در نگاه اول یک قطعه ساده و پیش پا افتاده به نظر برسد. آن ها در واقع تنها یک قطعه کوچک فولادی بوده و فرم بسیار ساده ای دارند. اما قضیه به همین جا ختم نمی شود. کیفیت و استحکام همین قطعات کوچکِ به ظاهر ساده و معمولی، تفاوت میان یک سازه مستحکم و مقاوم را، و یک اتفاق فاجعه آمیز سازه ای که می تواند منجر به مرگ و میر انسان ها شود، تعیین می کند.
با نگاهی به شکل ظاهری محصول درمی یابیم که یو بولت یک میله فولادی است که به صورت حرف “U” خم شده و دو انتهای این قطعه رزوه کاری شده است. به دلیل فرم منحنی آن، برای اتصال لوله ها به یک پایه محکم مورد استفاده قرار گرفته و مانع از حرکت لوله ها، و برخورد آنها با سایر اجزای سازه و نیز فرسودگی می شود.
اما جلوگیری از فرسودگی توسط یک قطعه فولادی چگونه ممکن است؟ کاربرد U Bolt، فراتر از صرف ثابت نگه داشتن لوله است. چرا که نگه داشتن لوله می تواند در نقطه ای که فشار بیشتری متمرکز است، به خوردگی منجر شود. اما این قطعه با حفظ لوله در جای خود بدون فشار آوردن به آن، ضمن کنترل کردن حرکت لوله، مانع از تمرکز لرزش و فشار در یک نقطه شده و بدین شکل مانع از فرسودگی لوله می شود. این قطعه به ظاهر ساده در تعیین کیفیت نهایی و ماندگاری سازه، نقش تعیین کننده ای دارد.
انواع یوبولت
دسته بندی های مختلفی برای یوبولت ها بر اساس شکل ظاهری و متریال ساخت وجود دارد.
انواع کرپی بر اساس شکل
گرد
کرپی های گرد از دو بازوی رزوه دار ساخته شده اند. این دو بازو با یک انحنای U شکل به یکدیگر متصل می‌شوند. این محصول عموما برای پروژه های صنعتی برای اتصال لوله یا میله های گرد فولادی به تیرک های چوبی یا فولادی، و یا برای آویزان کردن لوله های مکانیکی مورد استفاده قرار می گیرند.
نیمه گرد
یوبولت نیم‌گرد، میله‌ای رزوه دار است که به شکل دایره‌ای U با لبه‌های مربعی خم شده است. این قطعه به‌گونه‌ای طراحی شده تا اتصال‌دهنده اجزای مختلف باشد.
قوطی
یو بولت قوطی، از نظر شکل شبیه دو نوع دیگر آن است با این تفاوت که خم آن به صورت زوایه دار است. این نوع نیز برای اتصال ساپورت تاسیسات و مانند آن کاربرد دارد.
جدول مشخصات فنی یوبولت
انواع متریال ساخت
یو بولت ها از جنس های مختلفی ساخته می شوند. اما معمولا متریال بادوام و مقاوم در برابر خوردگی نظیر فولاد، فولاد ضدزنگ، فولاد کربنی 304، فولاد ضدزنگ 316، برنج یا مس برای ساخت آنها مورد استفاده قرار می گیرد.
با هدف افزایش دوام و ماندگاری، تولیدکنندگان با بهره گیری از پوشش های ضدخوردگی قوی به استحکام این قطعه می افزایند. برای نمونه زینک فلیک یکی از پوشش های ضدخوردگی با عملکرد فوق العاده قوی است. این پوشش با ضخامت بسیار کم، در مقایسه با سایر پوشش های ضدخوردگی، محافظت بسیار بیشتری در برابر زنگ زدگی و خوردگی برای قطعه فولادی فراهم می کند.
گالوانیزه گرم نیز یکی از پوشش های ضدخوردگی قوی محسوب می شود که در مقایسه با زینک فلیک ضخامت بیشتری دارد. این دو پوشش برای محیط های به شدت خورنده و مرطوب عملکرد بسیار خوبی دارند. فلورپلیمر دیگر پوشش ضدخوردگی است که برای جلوگیری از خوردگی U Bolt در دماهای بالا یا پایین مورد استفاده قرار می گیرد. ایجاد مقاومت بالا با استفاده از پوشش های قوی ضدخوردگی سبب دوام مقاومت سازه و یا لوله می شود.
کاربرد یوبولت
کرپی ها در محیط های مسکونی و صنعتی کاربردهای متفاوت و وسیعی دارند. این قطعه به دلیل قیمت مناسب و ساختار ساده در صنایع مختلف نقش حیاتی ایفا می کند. عمده مصرف آنها برای مهار و فیکس کردن لوله، قطعات گرد یا نیم‌گرد، سازه های لوله ای، بالاخص در صنایع مرتبط با نفت، گاز و پتروشیمی است. برخی از زمینه های کاربرد آن ها به اختصار به شرح زیر است:
- ساخت و ساز
در پروژه های ساخت و ساز برای ثابت نگه داشتن تیرک ها، ستون ها و به عنوان ساپورتر سازه ای به کار رفته و ثبات و مقاومت پروژه های ساختمانی و زیرساختی را تضمین می کند. همچنین برای اتصال اجزا و قطعات گوناگون روی سطوح مختلف از جمله بتن، چوب و فلز به کار برده می شود.
- خودروسازی
صنعت خودروسازی از یو بولت ها برای نگه داشتن فنرها و سیستم های اگزوز استفاده کرده و بدین روش اجزای خودرو را به صورت مطمئن در جای مناسب نگه می دارد. لذا عملکرد و ایمنی سیستم به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.
- لوله کشی
در پایپینگ برای ثابت نگه داشتن لوله ها و کانال ها در جای مناسب، حمل و بالا بردن لوله ها، اطمینان از نصب صحیح و جلوگیری از فرسایش و ایجاد آسیب در سیستم ناشی از حرکت لوله ها و کانال ها، مورد استفاده قرار می گیرند.
- صنایع دریایی
در صنایع مرتبط با دریانوردی برای ثابت نگه داشتن عرشه و اجزایی که در تماس مستقیم با آب شور دریا قرار دارند، از کرپی با جنس استیل ضدزنگ و یا گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی استفاده می شود.
- صنعت برق
این قطعه در پروژه های مرتبط با صنعت برق برای اتصال ایمن کانال ها و کابل های برق مورد استفاده قرار گرفته و نصب مطمئن آنها را در محیط های مسکونی، تجاری و صنعتی تضمین می کند.
- ماشین آلات کشاورزی
برای ثابت نگه داشتن اجزای ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی و تضمین دوام و استحکام آنها کاربرد دارند.
معیارهای انتخاب یوبولت
استحکام و پایداری یک سازه یا سیستم کانال کشی به طور مستقیم به نوع یوبولت مورد استفاده ارتباط دارد. چنانچه این قطعه با توجه به نوع کاربرد آن به صورت دقیق و حساب شده انتخاب شود، سازه ایمن تر و پایدارتری خواهد بود.
یکی از عوامل کلیدی انتخاب این قطعه شرایط آب و هوایی و جغرافیایی است. چنانچه سازه یا سیستم کانال کشی در معرض رطوبت یا عناصر جوی قرار می گیرد، می بایست از یک یوبولت مقاوم در برابر خوردگی با پوشش زینک فلیک، گالوانیزه یا فولاد ضدرنگ استفاده شود. در مجموع نوع جنس (برای مثال استیل ضدزنگ، کربن استیل و …)، ابعاد و اندازه، محیط مورد استفاده، مقاومت مکانیکی و استانداردهای یو بولت از پارامترهای اصلی در انتخاب هستند.
